در قرن شانزدهم میلادی، توماس گرشام که مشاور اقتصادی دربار الیزابت اول در انگلستان بود مشاهده کرد برخی از بازرگانان بخشی از سکه‌های طلا را تراش می‌دهند و مقدار کوچکی از طلای آن را بر می‌دارند. آنها با استفاده از این طلای تراشیده شده از سکه‌های طلا، سکه‌های جدید ضرب کرده و در بازار با آن‌ها معاملات خود را انجام می‌دهند. سکه‌های جدید تا مدت‌ها توسط بسیاری از مردم مورد استفاده قرار می‌گرفت. این سکه‌ها شکل ظاهری مشابه و کاربرد یکسانی با سکه‌های اصلی داشتند با این حال و فقط عده‌ای خاص از افراد جامعه که متخصص بودند می‌توانستند تفاوت آن‌ها را از یکدیگر تشخیص دهند.

با گذشت زمان، سایر افراد جامعه از این موضوع مطلع شدند، با این تفاوت که دیگر کسی مایل نبود از سکه‌های اصلی در مبادلات خود استفاده کند. آن‌ها می‌خواستند سکه‌های کم ارزش زودتر از دستانشان خارج شود و کالای با ارزشی که می‌خواستند را بدست بیاورند. در اینجا بود که گرشام متوجه یک نکته شد: پول بد، پول خوب را از چرخه خارج می‌کند. به این معنی که مردم می‌خواستند سکه‌های اصلی را به عنوان نوعی ذخیره ارزش، برای خود حفظ کنند.

پول بد، پول خوب را از چرخه خارج می‌کند

برای مثال در کشور خودمان ایران، که چندین سال است گرفتار تورم شده‌ایم، ریال ارزش خود را به طور مداوم از دست داده‌است. در چنین زمانی مشاهده می‌کنیم مردم، علاقه بسیاری دارند که بجای نگه‌داری ریال، ارزی مانند دلار را که ارزش آن بالاتر است را نگه‌داری کنند. بدین صورت پول ریالی فورا خرج می‌شود و کسی مایل به پس‌انداز آن نیست. در نتیجه پول بد، پول خوب را از چرخه مبادلات حذف می‌کند.

اما در اقتصاد مدرن زمانی که ابرتورم ایجاد می‌شود، قانون گرشام برعکس عمل می‌کند و پول خوب، پول بد را از چرخه خارج می‌کند. به این صورت که پول خوب و ارزشمند که در طول زمان دچار تغییرات ناگهانی نمی‌شود پول بد را که به سرعت در حال از دست‌دادن ارزش خود است را از چرخه اقتصادی حذف می‌کند. به عنوان مثال در کشور زیمبابوه،‌ زمانی که تورم بسیار بالایی گریبان‌گیر این کشور شده‌بود و پول ملی این کشور روزانه ارزش خود را از دست می‌داد. مردم هر چه پول ملی داشتند را تبدیل به دلار کردند و بعد از مدتی دیگر کسی پول ملی زیمبابوه را نگه نمی‌داشت. در واقع پول خوب، پول بد را از چرخه خارج کرده‌بود.

چگونه قانون گرشام بر رقابت بین ارزهای دیجیتال و ارزهای فیات تأثیر می‌گذارد؟

طبق گزارشاتی که در ایرانیتال ارائه داده‌ایم، اخیرا، موسسات مالی بزرگ و بانک‌ها توجه ویژه‌ای به ارزهای دیجیتال به خصوص بیت کوین نشان داده‌اند. این موضوع بر اولویت بندی افراد در استفاده از دارایی‌های دیجیتال مختلف تأثیر می‌گذارد که با قانون گرشام نیز مطابقت دارد.

قانون گرشام به اهمیت درک کیفیت پول، انگیزه‌های پس‌انداز، نگرانی‌های مربوط به نوسانات ارز و ملاحظات قانونی تاکید می‌کند. که همگی می‌توانند بر رقابت بین ارزهای دیجیتال و ارز فیات تأثیر بگذارند. قانون گرشام پویایی موجود در رقابت بین ارزهای دیجیتال و ارز فیات را روشن‌تر می‌کند. آنچه که در این خصوص اهمیت دارد، رفتار و عملکرد مردم در شرایطی است که بتوانند پول خوب و پول بد را تشخیص دهند. در حال حاضر مردم تمایل به پس‌انداز ارزهای دیجیتال دارند در حالی که از پول سنتی برای تراکنش‌های روزانه استفاده می‌کنند. زیرا آنها ارزهای دیجیتال را به عنوان دارایی‌هایی با پتانسیل افزایش ارزش می‌‌دانند. پس در چنین شرایطی پول بد، پول خوب را از مبادلات خارج کرده‌است.

اما چرا ارز فیات پول بد محسوب می‌شود؟

بگذارید با ذکر مثال بگویم. دلار برخلاف بیت کوین، سقف عرضه ندارد. در واقع، هر زمان که دولت و فدرال رزرو احساس نیاز کنند، دلارهای بیشتری چاپ می‌کنند. این تفاوت اساسی همان چیزی است که منجر به کاهش بیش از ۹۰ درصدی ارزش دلار در ۱۰۰ سال گذشته شده‌است. بنابراین، به‌راحتی می‌توان فهمید که چرا مردم تمایل دارند به جای پس‌انداز دلار، آن را خرج کنند؛ چراکه با توجه به قانون گرشام، از نظر مردم دلار ویژگی پول بد را از خود نشان می‌دهد و منطقی نیست چیزی که برنامه‌ریزی شده در طول زمان، ارزشش کاهش یابد، پس‌انداز کنند.

برای درک، فردی را در نظر بگیرید که هم دلار ایالات متحده و هم بیت کوین دارد. این شخص احتمالاً ترجیح می‌دهد از دلار آمریکا برای خریدهای روزمره استفاده کند، زیرا می‌داند که ارزش دلار آمریکا به مرور زمان به دلیل تورم کاهش می یابد. از سوی دیگر، او ممکن است تصمیم بگیرد که بیت کوین خود را خرج نکنند، زیرا احتمال رشد ارزش آن در آینده را از دست خواهد داد.

علاوه بر این، قانون گرشام نشان می‌دهد که مردم به دلیل ترس از نوسانات قیمتی، از ارزهای دیجیتال دوری می‌کنند و در عوض از پول فیات برای معاملات روزمره استفاده می‌کنند. به دلیل این نوسانات، ارزهای دیجیتال ممکن است در برخی از معاملات با ارزش بالا یا به عنوان یک ذخیره ارزش مورد استفاده قرار گیرند.

نظر رابرت کیوساکی در مورد ارزها فیات چیست؟

رابرت کیوساکی، نویسنده کتاب تحسین‌شده “پدر پولدار، پدر بی‌پول” یکی از نظریه‌پردازانی است که می‌گوید ارزهای دیجیتال پول آینده‌اند و ارزهای فیات، به ویژه دلار آمریکا، در حال نابودی هستند. کیوساکی از اصطلاح “پول مجرمانه” برای توصیف ارز فیات استفاده می‌کند. او سرمایه گذاری در دارایی‌هایی مانند طلا، نقره و بیت کوین را محافظی در برابر کاهش فزاینده ارزش پول فیات می‌داند. نویسنده کتاب پدر پولدار، پدر بی‌پول پیش‌بینی می‌کند به دلیل تزریق تریلیون‌ها ارز فیات به سیستم مالی، تورم افسارگسیخته‌ای اتفاق بیفتد. کیوساکی بارها از دولت ایالات متحده و فدرال رزرو به دلیل ادامه روند چاپ پول انتقاد کرده‌است. چاپ گسترده پول همواره تورم بیش از حد را در پی دارد و از این رو وی یک بحران بزرگ در اقتصاد ایالات متحده را پیش‌بینی می‌کند. او سرمایه‌گذاران را تشویق می‌کند که بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال را به عنوان یک پناهگاه امن در این دوران متلاطم ببینند.

بیت کوین، در حال تبدیل به یک ذخیره ارزش است

بانک‌های مرکزی نقش مهمی در مدیریت اقتصاد یک کشور از طریق کنترل ارزهای فیات آن ایفا می‌کنند. آنها می‌توانند نرخ بهره را تعدیل کنند، سیاست‌های پولی را اجرا کنند و ارز بیشتری را برای تحریک رشد اقتصادی یا مبارزه با تورم منتشر کنند. با این حال، این قدرت نگرانی‌هایی را نیز در مورد دستکاری و سوءمدیریت احتمالی ایجاد می‌کند.

بازار ارزهای دیجیتال در سال‌های اخیر رشد قابل توجهی داشته و سیستم مالی سنتی را به چالش کشیده است. بیت کوین، به ویژه، به عنوان یک ذخیره ارزش و پوششی در برابر تورم، از سوی عده زیادی، پذیرفته شده است. در حالی که رمزارزها مزایای منحصربه‌فردی را ارائه می‌دهند، با چالش‌هایی مانند بحث‌های نظارتی و نوسانات نیز روبرو هستند.

کسب‌وکارها معمولاً ارزهای فیات را برای معاملات خود می‌پذیرند، زیرا آنها به عنوان ارز قانونی در کشورهای مربوطه به رسمیت شناخته می‌شوند. از سوی دیگر، محیط قانونی پیرامون ارزهای دیجیتال هنوز نامشخص است. در نتیجه، مردم ممکن است زمانی که مقررات وارد عمل می‌شوند، استفاده از ارز سنتی را انتخاب کنند. ممنوعیت ارزهای دیجیتال در چین نمونه بارزی است از اینکه که چگونه مقررات می‌توانند بر انتخاب ارز تأثیر بگذارند. این ممنوعیت افراد را مجبور به استفاده از ارز سنتی، یوان، به دلیل الزامات قانونی و مجازات های مرتبط با ارزهای دیجیتال می کند.

توییت تحریک‌آمیز ایلان ماسک در مورد «کلاهبرداری بودن» ارزهای فیات، بحث گسترده‌تری را در مورد نقش پول در دنیای به سرعت در حال تحول ما برانگیخته است. در حالی که ارزهای دیجیتال راه‌حل‌های نوآورانه‌ای ارائه می‌دهند و تخیل سرمایه‌گذاران و علاقه‌مندان به فناوری را به خود جلب کرده‌اند، نباید قدرت پایدار ارزهای فیات را دست کم گرفت.

گفتار پایانی

ارزهای فیات چالش‌های اقتصادی بی‌شماری را پشت سر گذاشته‌اند و ارتباط خود را به عنوان پایه و اساس سیستم مالی جهانی حفظ کرده‌اند. با حرکت روبه‌جلو، به احتمال زیاد شاهد نوآوری‌های مستمر در بخش مالی خواهیم بود.

در نهایت، آینده پول ممکن است شامل اکوسیستم متنوعی از ارزها باشد که هر کدام اهداف متفاوتی دارند و نیازهای منحصربه‌فرد افراد و مشاغل را برآورده می‌کنند. همانطور که گفتیم آنچه که اهمیت دارد، رفتار و عملکرد مردم در شرایط خاصی است که بتوانند پول خوب و پول بد را تشخیص دهند.

منابع: cointelegraph.com ، bitcoinmagazine.com