یکی از روش‌های درآمدزایی در هر بازار مالی، حرکتی است که آربیتراژ (Arbitrage) نام دارد. آربیتراژ در فضای کریپتو نیز امری رایج است. در حقیقت از این استراتژی برای کسب سود از اختلاف قیمت یک ارز دیجیتال در دو یا چند صرافی مختلف استفاده می‌شود.
آنطور که وب‌سایت اینوستوپدیا می‌نویسد آربیتراژ خرید و فروش همزمان یک دارایی یکسان یا مشابه در بازارهای مختلف به منظور کسب سود از تفاوت‌های جزئی در قیمت آن است.در واقع تریدر از تغییرات کوتاه مدت در قیمت ابزارهای مالی یکسان یا مشابه در بازارهای مختلف یا به اشکال مختلف استفاده می کند.
آنچه که در این مطلب قصد داریم به آن اشاره کنیم روش تریدینگ به سبک آربیتراژ در فضای ارزهای دیجیتال و صرافی‌های کریپتو است.
آربیتراژ ارز دیجیتال چیست؟
در حالی که آربیتراژ یک استراتژی تجاری که صرفاً به ارزهای دیجیتال مرتبط باشد، نیست، اما فرصت‌های بی شماری برای استفاده از آن در اکوسیستم بلاکچین وجود دارد. این روش مدت‌ها قبل از ظهور بازار کریپتو یکی از پایه‌های اصلی بازارهای مالی سنتی بوده‌است. با این حال، به نظر می‌رسد تبلیغات بیشتری پیرامون پتانسیل فرصت‌های آربیتراژ در صحنه کریپتو وجود دارد.
علت آن هم به احتمال زیاد این است که بازار کریپتو در مقایسه با سایر بازارهای مالی به نوسانات بالا مشهور است. از آنجایی که ارزهای دیجیتال در سطح جهانی در صدها صرافی به صورت شبانه‌روزی معامله می‌شوند، فرصت های بسیار بیشتری برای معامله‌گران آربیتراژ وجود دارد تا اختلاف قیمت های سودآور را پیدا کنند.
در بازار ارزهای دیجیتال می‌توان تعریف Arbitrage را این‌گونه بیان کرد: خرید ارزهای دیجیتال با قیمت پایین‌تر از صرافی A و فروش آن با قیمتی بالاتر در صرافی B. این تمام کاری است که در روش آربیتراژ مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما این روش ظرافت‌ها و ریزه‌کاری‌هایی دارد و به سادگی قابل انجام نیست.
کاری که یک معامله‌گر باید انجام دهد این است که تفاوت قیمت یک دارایی دیجیتال را در دو یا چند صرافی تشخیص دهد و یک سری تراکنش‌ها را برای استفاده از این اختلاف انجام دهد.
به عنوان مثال، فرض کنید قیمت بیت کوین در صرافی ارز دیجیتال کوین بیس 45000 دلار و در کراکن 45200 دلار است. در این حالت، آربیتراژورهای کریپتو ممکن است این اختلاف را ببینند و بیت کوین را در Coinbase بخرند و آن را در Kraken بفروشند تا اختلاف قیمت 200 دلاری را به جیب بزنند. این یک نمونه معمولی از تجارت آربیتراژ در فضای کریپتو است.
چرا قیمت در صرافی‌های کریپتو متفاوت است؟
صرافی‌های متمرکز
اولین چیزی که باید بدانید این است که قیمت گذاری دارایی‌ها در صرافی‌های متمرکز ارز دیجیتال به جدیدترین سفارش خرید و فروش در دفتر سفارش آن صرافی بستگی دارد. به عبارت دیگر، جدیدترین قیمتی که یک تریدر با آن یک دارایی دیجیتال را در یک صرافی می‌خرد یا می‌فروشد، قیمت لحظه‌ای آن دارایی در صرافی در نظر گرفته می‌شود.
اگر در کل جهان فقط یک صرافی مثل بایننس وجود داشت، در آن صورت اختلاف قیمتی هم به وجود نمی‌آمد. اما با وجود تعداد زیادی صرافی ارز دیجیتال در سراسر دنیا، امکان آربیتراژ فراهم است. همین گستردگی باعث وجود اختلاف قیمت می‌شود. به‌علاوه عرضه و تقاضا نیز دلیل دیگری است که در پشت گپ قیمتی نهفته است. بنابراین نمی‌توان سازوکاری را برای یکسان‌سازی قیمت پیاده کرد.
صرافی‌های غیرمتمرکز
صرافی های غیرمتمرکز کریپتو از روشی متفاوت برای قیمت‌گذاری ارزهای دیجیتال استفاده می‌کنند. این روش که به عنوان یک سیستم «بازارساز خودکار» شناخته می‌شود، مستقیماً به معامله‌گران آربیتراژ کریپتو متکی است تا قیمت‌ها را مطابق با آنچه در سایر صرافی‌ها نشان داده می‌شود حفظ کنند.
در اینجا، به جای یک سیستم دفتر سفارش که در آن خریداران و فروشندگان با هم برای تجارت دارایی‌های کریپتو با قیمت و مقدار معین هماهنگ می‌شوند، صرافی‌های غیرمتمرکز به استخرهای نقدینگی متکی هستند. برای هر جفت معاملاتی کریپتو، یک استخر جداگانه باید ایجاد شود. برای مثال، اگر شخصی بخواهد اتر (ETH) را با جفت (LINK) معامله کند، باید به‌دنبال یک استخر نقدینگی ETH/LINK در صرافی باشد.
تعادل آربیتراژی چیست؟
اگر اختلاف قیمتی در بازارهای مختلف وجود نداشته باشد، حالت تعادل آربیتراژی (Arbitrage Equilibrium) رخ خواهد داد. در این حالت، کسی نمی‌تواند تنها با خرید و فروش‌های سریع و با استفاده از اختلاف قیمت‌ها سود به دست آورد. شرایطی که در آن بازار به تعادل رسیده باشد، یک حالت ایده‌آل در اقتصاد محسوب می‌شود. البته آربیتراژ در بسترهای مختلف به مرور حالت تعادلی ایجاد خواهد کرد. فرض کنید یک جنس خاص در یک بازار ارزان‌تر از بازار دیگر است. طبیعتاً در این حالت تقاضا برای خرید ارزان بیشتر می‌شود و هر چه تقاضا بیشتر باشد، قیمت نیز بالاتر خواهد رفت. منظور این است که فرصت‌های آربیتراژ بسیار کوتاه هستند و زود از دست می‌روند.
چگونه از آربیتراژ کسب درآمد کنیم؟
معامله‌گران می‌توانند عمل آربیتراژ را به صورت دستی انجام دهند؛ اما در این روش، زمان فاکتور مهمی است. اختلاف قیمتی به صورت موقتی در بازار به وجود می‌آید. از طرف دیگر، رصد قیمت صدها ارز دیجیتال در ده‌ها صرافی مختلف عملاُ نشدنی است. این نکته را در نظر بگیرید که اختلاف قیمت یک توکن در دو صرافی ممکن است فقط برای چند دقیقه ادامه داشته باشد.
احتمال اینکه شما در همان لحظه، آن توکن را تحت نظر داشته باشید، بسیار کم است. هرچه فرآیند آربیتراژ را سریع‌تر انجام دهید، سود شما در نهایت افزایش خواهد یافت. به همین دلیل تریدرها به پلتفرم‌هایی روی می‌آورند که با استفاده از ربات‌های تریدر و به صورت خودکار، معاملات آربیتراژ ارز دیجیتال را انجام می‌دهند.
مراحل انجام آربیتراژ در بازار ارزهای دیجیتال عبارتند از:
- اولین قدم برای انجام آربیتراژ در بازار کریپتو، انتخاب صرافی‌هایی با حجم معاملاتی بالاست. بازار باید عمق کافی برای انجام معامله را داشته باشد. برای مشاهده این صرافی‌ها می‌توانید از اطلاعات سایت کوین مارکت کپ استفاده کنید.
- در مرحله بعد باید قیمت یک دارایی خاص را در همه یا تعدادی از این صرافی‌ها رصد کنید و در صورت وجود اختلاف قیمت مناسب، آن ارز دیجیتال را از صرافی با قیمت کمتر بخرید.
- پس از آن باید دارایی را در صرافی دیگر که قیمت بالاتری دارد، به فروش برسانید. مثلا، قیمت یک توکن در صرافی بایننس ۱۰۰ دلار است و قیمت همان توکن در صرافی هیوبی، ۱۰۵ دلار است. باید توکن را از صرافی بایننس بخرید و به صرافی هیوبی منتقل کنید.
- آخرین کار هم به فروش توکن و برداشت سود مربوط است. تا زمانی که این اختلاف قیمت مناسب وجود دارد، این کار را می‌توان بارها انجام داد و مقدار سود را افزایش داد.
انواع آربیتراژ‌ها
راه های مختلفی وجود دارد که آربیتراژورهای کریپتو می‌توانند از ناکارآمدی بازار سود ببرند. بعضی از آن‌ها عبارتند از:
آربیتراژ بین صرافی‌ها
این مدل ساده‌ترین نوع معامله آربیتراژ است که در آن یک معامله‌گر سعی می کند با خرید ارز دیجیتال در یک صرافی و فروش آن در صرافی دیگر، سود کسب کند.
آربیتراژ مکانی
این روش تنها شکل دیگری از معامله آربیتراژ متقابل است. تنها تفاوت این است که صرافی‌ها در مناطق مختلف واقع شده‌اند. به عنوان مثال، می توانید با استفاده از روش آربیتراژ مکانی، از تفاوت تقاضا و عرضه بیت کوین در آمریکا و کره جنوبی کسب سود کنید.
آربیتراژ مثلثی
این فرآیند انتقال وجوه بین سه یا چند دارایی دیجیتال در یک صرافی واحد است تا از اختلاف قیمت یک یا دو ارز دیجیتال درآمد ایجاد شود. به عنوان مثال، یک تریدر می‌تواند یک حلقه معاملاتی ایجاد کند که با بیت کوین شروع می‌شود و به بیت کوین ختم می‌شود.
یک معامله گر می تواند بیت کوین را با اتر مبادله کند، سپس اتر را با توکن ADA کاردانو معامله کند و در نهایت، ADA را دوباره به بیت کوین تبدیل کند. در این مثال، معامله‌گر وجوه خود را بین سه جفت ارز دیجیتال یعنی BTC/ETH → ETH/ADA → ADA/BTC منتقل کرد. اگر در هر یک از قیمت‌های سه جفت معاملاتی کریپتو اختلاف وجود داشته باشد، معامله‌گر بیت‌کوین بیشتری نسبت به ابتدای معامله خواهد داشت. در اینجا، تمام معاملات در یک صرافی انجام می‌شود. بنابراین، معامله گر نیازی به برداشت یا واریز وجوه در چندین صرافی ندارد.
آربیتراژ غیرمتمرکز
این فرصت آربیتراژ در صرافی‌های غیرمتمرکز یا بازارسازهای خودکار (AMM) رایج است. در اینجا با کمک برنامه‌های خودکار و غیرمتمرکز به نام قراردادهای هوشمند، قیمت جفت‌های معاملاتی کریپتو را تعیین می‌کنند. اگر قیمت‌های جفت‌های معاملاتی کریپتو به‌طور قابل‌توجهی با قیمت‌های لحظه‌ای آن‌ها در صرافی‌های متمرکز متفاوت باشد، معامله‌گران آربیتراژ می‌توانند وارد شوند و با خرید فروش یک ارز دیجیتال بین یک صرافی غیرمتمرکز و یک صرافی متمرکز به سود برسند.
آربیتراژ آماری
در این متد تکنیک‌های اقتصادسنجی، آماری و محاسباتی برای اجرای معاملات آربیتراژ در مقیاس بالا ترکیب می‌کند. تریدرهایی که از این روش استفاده می کنند اغلب به مدل‌های ریاضی و ربات‌های معاملاتی برای اجرای معاملات آربیتراژ با فرکانس بالا و به حداکثر رساندن سود متکی هستند.
چرا آربیتراژ کریپتو یک استراتژی کم خطر در نظر گرفته می‌شود؟
برخلاف تریدرهای عادی، معامله‌گران در این روش مجبور نیستند قیمت‌های آتی بیت کوین یا سایر ارزهای دیجیتال را پیش‌بینی کنند یا وارد معاملاتی شوند که ممکن است ساعت‌ها یا روزها طول بکشد تا به سود برسد.
معامله‌گران با شناسایی فرصت‌های آربیتراژ و سرمایه‌گذاری بر روی آن‌ها، به سود ثابتی بدون تجزیه و تحلیل احساسات بازار یا تکیه بر سایر استراتژی‌های قیمت‌گذاری می‌رسند. همچنین بسته به منابعی که در اختیار تریدرها است، امکان ورود و خروج از معامله آربیتراژ در چند ثانیه یا چند دقیقه وجود دارد.
معایب معاملات آربیتراژ کریپتو
برخی عوامل می‌توانند شانس آربیتراژور را برای کسب سود کاهش دهند. ماهیت کم خطر فرصت‌های آربیتراژ بر سودآوری آن‌ها تأثیر دارد. ریسک کمتر هم راستا با سود کمتر است. به همین دلیل است که آربیتراژورهای کریپتو باید حجم بالایی از معاملات را برای ایجاد سود قابل توجه انجام دهند. علاوه بر این، معاملات آربیتراژ بدون هزینه نیز نیستند.
کارمزد
معاملات آربیتراژ در دو صرافی همراه با کارمزدهای برداشت و واریز است. این کارمزدها ممکن است تا حدی باشند که به سود شما لطمه وارد کنند. یا حتی سود شما را به صفر برسانند. با اشاره به مثال اول، فرض می‌کنیم که کارمزد برداشت کوین‌بیس، کارمزد واریز کراکن و کارمزد معاملات کراکن مجموعاً 2% هستند. کل هزینه اجرای این معامله 45000 دلار + (2% * 45000 دلار) = 45900 دلار است. به عبارت دیگر، تریدر در اینجا باید متحمل ضرر شده‌باشد زیرا سود آن تنها 200 دلار است.
برای کاهش خطر ناشی از زیان مربوط به کارمزدهای گزاف، آربیتراژورها می‌توانند فعالیت های خود را به صرافی های با کارمزدهای رقابتی محدود کنند. آن‌ها همچنین می‌توانند دارایی خود را در چندین صرافی سپرده‌گذاری کنند و سبدهای خود را تغییر دهند تا از ناکارآمدی بازار استفاده کنند.
زمان‌بندی
معاملات آربیتراژ کریپتو به زمان وابستگی بالایی دارند. همزمان با اینکه معامله‌گران بیشتری از یک فرصت آربیتراژ خاص سرمایه گذاری می‌کنند، اختلاف قیمت بین دو صرافی از بین می‌رود.
وقتی یک شخص بیت کوین را با قیمت 45000 دلار در کوین بیس خریداری می‌کند و در کراکن به قیمت 45020 دلار می‌فروشد، شخصی دیگر ممکن است دیگر نتواند این معامله را با این قیمت دقیق انجام دهد. به دلیل ماهیت رقابتی بازار، شخص دوم ممکن است مجبور شود بیت کوین را در کوین بیس به قیمت 45005 دلار بخرد و در کراکن به قیمت 45015 دلار بفروشد. همگرایی قیمت بیت کوین در کوین بیس و کراکن تا زمانی که دیگر اختلاف قیمتی برای کسب سود وجود نداشته باشد ادامه خواهد داشت.
امنیت
از آنجایی که تریدرهای آربیتراژ باید وجوه زیادی را در کیف پول‌های صرافی واریز کنند، در معرض خطرات امنیتی مرتبط با هک صرافی و کلاهبرداری‌های مختلف هستند. یکی از این موارد کلاهبرداری اگزیت می‌باشد. این نوع از کلاهبرداری زمانی اتفاق می‌افتد که یک شرکت به طور ناگهانی عملیات خود را متوقف می‌کند و سرمایه‌های کاربران را به جیب می زند. با توجه به این موضوع، توصیه می‌شود که بررسی‌های لازم را انجام دهید و به صرافی‌های معتبر ارز دیجیتال رجوع کنید.
عبارت پایانی
آربیتراژ گیری یک روش رایج کسب درآمد در بازارهای مالی است. سود این روش نتیجه خرید در قیمت پایین‌تر و فروش در قیمت بالاتر است. در این مقاله ابتدا گفتیم که آربیتراژ ارز دیجیتال چیست و سپس در مورد روش کسب درآمد و انواع آربیتراژ توضیحاتی ارائه کردیم. همچنین از مزایا و معایب این روش گفتیم.
منبع coindesk.com
