هش ریت (Hashrate) یکی دیگر از اصطلاحات فضای ارزهای دیجیتال است که شاید لزومی نداشته‌باشد به طور تخصصی مفهوم آن را درک کنیم. اما در خبرها و مطالب بخش کریپتو، حداقل دو هفته یک بار، این کلمه گهگاهی به چشممان می‌خورد. پس بهتر است که بدانیم معنی آن چیست؟ به زبان ساده، هش ریت میزان قدرت محاسباتی یک دستگاه استخراج یا همان ماینر است. اگر بخواهیم کمی عمقی‌تر آن را توضیح دهیم، در واقع به سرعتی که یک ماینر می‌تواند هش هر بلاک را حل و رمزگشایی کند، هش ریت می‌گویند.
توضیح هش ریت
کلمه هش ریت از دو بخش هش و ریت تشکیل شده‌است. در فارسی ریت به معنی مقدار یا نرخ ترجمه می‌شود. اما هش اصطلاحی است که معادل خاصی در زبان ما ندارد. در واقع هش کردن به معنی کد گذاری یک پیام یا داده، با استفاده از حروف الفبا و اعداد می‌باشد. بلاک‌ها در یک شبکه بلاکچینی مانند بیت کوین اصطلاحاً با فرآیند هشینگ (Hashing)، هش شده‌اند. حال ماینرها یا دستگاه‌های استخراج باید برای تأیید تراکنش‌ها و متعاقباً افزایش امنیت شبکه، این هش را رمزگشایی کنند.
هش ریت با تعداد حدس‌هایی که هر ماینر یا CPU در هر ثانیه برای حل هش در شبکه بلاکچین می‌زند اندازه گیری می‌شود. این بخش مهمی از فرآیند استخراج یک ارز دیجیتال در شبکه اثبات کار (PoW) است. دستگاه‌های ماینینگ باید میلیون‌ها حدس در ثانیه بزنند تا جواب صحیح برای حل بلاک را بیابند.
در شبکههای POW حل توابع هش با دستگاه‌های ماینر انجام می‌شود و به تعداد معادلاتی که دستگاه ماینر در واحد ثانیه می‌تواند حل کند، هش ریت گفته‌می‌شود. هر چه HashRate یک دستگاه ماینر بیشتر باشد، قدرت پردازش معادلات بیشتری داشته و شانس بیشتری برای ماین کردن بلاک دارد.
هش ریت چگونه اندازه‌گیری می‌شود و واحد آن چیست؟
هش ریت توسط واحدی با نام «هش بر ثانیه» (H/s) محاسبه و اندازه‌گیری می‌شود. به مانند دیگر عملیات‌های محاسباتی، هش ریت را نیز می‌توان به واحدهای بزرگتر یا کوچکتر تقسیم بندی کرد. از جمله آن‌ها می‌توان به KH/s به معنی هزار هش بر ثانیه و MH/s یک میلیون هش هش بر ثانبه اشاره‌کرد. مانند دیگر واحدهای اندازه‌گیری این معیار می‌تواند به میلیارد، تریلیون، کوادریلیون و کوئینتیلیون نیز وجود داشته‌باشد.
هش ریت، پاداش ماینرها و سختی
هش ریت، پاداش ماینرها و سختی شبکه، سه عامل کاملاً وابسته به یکدیگرند. هر چه سختی شبکه بیت کوین بالاتر برود، قدرت هش بیشتری نیز برای ماین بلاک‌ها نیاز است. ماین یا استخراج هر بلاک موجب بدست آوردن پاداش آن بلاک برای ماینر خواهد شد. در حال حاضر در ازای ماین‌کردن هر بلاک، 6.25 بیت کوین میان ماینرها تقسیم می‌شود. به یاد داشته باشید که پاداش بلاک هر چهار سال یکبار در رویدادی با نام هاوینگ یا نصف‌شدن پاداش استخراج، به یک دوم کاهش می‌یابد.
نکته جالب در این میان آن است که هر چه هش ریت شبکه بیت کوین به دلیل افزایش تعداد ماینرها، بالاتر رود، قدرت موردنیاز برای ماین‌کردن هر بلاک، یعنی سختی شبکه، نیز با افزایش مواجه خواهد شد. این یعنی تعداد حدس‌ها برای رسیدن به جواب صحیح و حل‌کردن معادله ریاضی مربوطه، بیشتر خواهد شد. اما چرا چنین اتفاقی می‌افتد؟
علت این است که ساتوشی ناکاموتو، خالق بیت کوین، هنگام ساخت بلاکچین آن، مکانیسمی را تعبیه کرد که به واسطه آن زمان استخراج هر بلاک حدود ده دقیقه باقی بماند. برای اجرای این مکانیسم حدوداً هر دو هفته یک بار یا هر 2016 بلاک سختی این شبکه مجدداً تنظیم می‌شود. این یعنی اگر میزان هش ریتی که به شبکه اختصاص داده‌می‌شود بالا باشد، سختی نیز بیشتر می‌شود. بالعکس اگر هش ریت پاسخگوی سختی فعلی نباشد این معیار به سمت پایین‌تر تنظیم می‌شود.
اهمیت هش‌ریت در چیست؟
هش ریت به عنوان شاخصی از امنیت کلی یک شبکه بلاکچین و همچنین سختی استخراج برای ماینرها برای کسب پاداش بلاک اهمیت دارد. هر چه ماینرهایی که در بخشی از یک شبکه بلاکچین برای استخراج بلاک‌ها رقابت می‌کنند بیشتر باشد، احتمال وقوع یک حمله مخرب به شبکه کمتر می‌شود.
هش ریت بر قیمت بیت کوین چه تأثیری می‌گذارد؟
عوامل اصلی موثر بر قیمت بیت کوین قدرت محاسباتی، سوددهی استخراج و سختی شبکه است. از آنجایی که ماینرها با بیت کوین پاداش می‌گیرند در حالی که هزینه‌ها را به ارزهای محلی خود پرداخت می‌کنند، هش ریت از قیمت این ارز دیجیتال تبعیت می‌کند.
گفته‌می‌شود، هر چه قدرت محاسباتی بیشتری به شبکه بیت کوین اختصاص داده‌شود، قیمت آن بالاتر می‌رود. علاوه بر این، ماینرها تنها در صورت سودآوری مایل به استخراج بیت کوین هستند. این یعنی در صورت تقاضای بالاتر برای هر ارز دیجیتال میزان سودآوری و اختصاص قدرت محاسبتی به آن شبکه نیز بیشتر خواهد شد.
با این وجود، این تصور ممکن است نادرست به نظر برسد زیرا سطح تلاش یک تولیدکننده در تولید یک کالا یا خدمات هیچ تاثیری بر قیمتی که مصرف‌کنندگان می‌پردازند ندارد. زیرا تولیدکنندگان در بازارهای رقابتی قیمت‌گذار هستند. اما از سوی دیگر، این فرضیه ممکن است برای بازار بیت کوین صادق نباشد. زیرا تنها چند اپراتور استخراج وجود دارد که میزان فعالیت خود را برای کنترل قیمت بازار تغییر می‌دهند.
جمع‌بندی
در این مقاله سعی کردیم HashRate و اهمیت آن را به طور خلاصه و به زبان ساده برایتان توضیح دهیم. همانطور که اشاره کردیم برای استخراج یا ماین‌کردن هر بلاک در شبکه بیت کوین باید آن‌ها را از حالت هش‌شده خارج کنیم. برای رمزگشایی هش، ماینر باید در ثانیه میلیون‌ها احتمال ریاضی را امتحان کند. پس تلاشی که برای حل‌کردن هش می‌کند را قدرت محاسباتی آن می‌گوییم و به سرعتی که می‌تواند هش هر بلاک را حل و رمزگشایی کند، هش ریت گفته‌می‌شود. البته از این مفهوم فقط در شبکههای بلاکچینی با مکانیسم اجماع اثبات کار استفاده می‌شود.
