ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) به نوبه خود یک پیشرفت در دنیای تکنولوژی و اقتصاد محسوب می‌شوند. به نقل از صندوق بین‌المللی پول (IMF) این نهاد در ماه می، با 50 کشور بر روی عرضه ارز دیجیتال بانک مرکزی همکاری کرده‌است. همچنین در گزارشی دیگر در ماه ژوئن، صندوق بین‌المللی پول اعلام کرد 10 بانک مرکزی در مرحله آخر تحقیقات خود در مورد CBDCها قرار دارند.
درحالی که کشورها و دولت‌های مشتاق به عرضه ارز دیجیتال بانک مرکزی مزایای بالقوه CBDCها را پررنگ جلوه می‌دهند، نگرانی‌هایی در زمینه حفظ حریم خصوصی افراد نیز به‌وجود آمده‌است. در این مقاله ما به این نگرانی‌ها و همچنین نیاز به تعادل دقیق بین نوآوری مالی و حفاظت از داده‌های شخصی می‌پردازیم.
ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) چیست؟
ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) نسخه دیجیتالی پول ملی یک کشور است. برخلاف سایر ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین، CBDCها توسط یک مقام مرکزی، معمولاً بانک مرکزی یک کشور، عرضه و قانون‌گذاری می‌شوند. هدف از این کار نوسازی و ایجاد شفافیت در سیستم‌های مالی، افزایش کارایی و دسترسی افراد به انواع مبادلات جهانی است.
منظور از نگرانی‌های مربوط به حریم خصوصی چیست؟
- حریم خصوصی حین انجام معامله
یکی از نگرانی‌های مهم افراد پیرامون ارزهای دیجیتال بانک مرکزی، حفظ اطلاعات تراکنشها است. امری که فناوری بلاکچین را از سایر راه‌های انتقال وجه متامیز می‌کند، توانایی حفظ اطلاعات افراد حین انجام معاملات است. فضای بلاکچین با حفظ حریم خصوصی هنگام تراکنشها به افراد، امکان مالکیت اطلاعات معاملاتی خود را می‌دهد. برخلاف تراکنش‌های نقدی، تراکنش‌های دیجیتالی را می‌توان به راحتی ردیابی و نظارت کرد. از این رو حفظ حریم خصوصی هنگام انجام تراکنش با CBDC به یک چالش تبدیل شده‌است.
- جمع آوری اطلاعات افراد و امکان نظارت مستقیم بر آن‌ها
در توسعه زیرساخت ارزهای دیجیتال بانک مرکزی اغلب مقادیر قابل توجهی از اطلاعات کاربران جمع‌آوری می‌شود. این موضوع نگرانی‌هایی در زمینه سوء استفاده احتمالی یا دسترسی غیرمجاز به داده‌های شخصی ایجاد کرده‌است.
- احراز هویت
برای استفاده از ارزهای دیجیتال بانک مرکزی، به احتمال زیاد افراد باید در ابتدا خود را احراز هویت کنند. احراز هویت برای حفظ امنیت یک شبکه و یا یک سیستم بانکی ضروری است. اما با این حال باز هم تهدیدی برای حریم خصوصی محسوب می‌شود. جمع‌آوری و ذخیره‌سازی اطلاعات شخصی، ترس سوء‌استفاده از این داده‌ها را افزایش می‌دهد.
راه حل چیست؟
- استفاده از فناوری‌های تقویت‌کننده حریم خصوصی (PETs)
ادغام فناوری‌های تقویت‌کننده حریم خصوصی (PETs) با ارزهای دیجیتال بانک مرکزی می‌تواند گامی مهم در کاهش نگرانی‌های مربوط به مسائل حریم خصوصی باشد. تکنیک‌هایی مانند اثبات دانش صفر و رمزگذاری همومورفیک می‌توانند به تأیید تراکنشها بدون افشای اطلاعات تراکنش کمک کنند.
- استفاده از شبکه‌های غیرمتمرکز
پیاده سازی ارزهای دیجیتال بانک مرکزی در پلتفرم‌های غیرمتمرکز می‌تواند در کاهش نگرانی‌های مربوط به حفظ حریم خصوصی تاثیرگذار باشد. با استفاده از فناوری بلاکچین یا شبکه‌های غیرمتمرکز مشابه، می‌توان داده‌ها را در سراسر شبکه توزیع کرد و خطر دسترسی یا کنترل غیرمجاز شخص ثالث را کاهش داد.
- چارچوب‌های قانونی و نظارتی
دولت‌ها و نهادهای نظارتی باید چارچوب‌های قانونی شفافی را ایجاد کنند که بر اساس آن از حریم خصوصی کاربران محافظت شود. ایجاد تعادل بین نوآوری و حفاظت از حریم خصوصی باید اولویت این نهادها قرار بگیرد.
نقش آگاهی عمومی و آموزش دیدن
کمپین‌های آموزشی می‌توانند نقشی حیاتی در آگاهی مردم و درک مفاهیمی همچون مسائل حریم خصوصی و CBDCها داشته باشند. آگاهی افراد از حق و حقوق خود و همچنین خطرات احتمالی مربوط به ارزهای دیجیتال بانک مرکزی، تصمیم گیری آگاهانه را ساده‌تر می‌کند.
CBDCها تاثیر بسزایی در آینده امور مالی دارند. با این حال، رسیدگی به تمامی موارد ذکرشده برای جلب اعتماد عمومی ضروری است.
ایجاد تعادل بین مزایای این نوع از ارز دیجیتال و حفظ حریم خصوصی افراد یک چالش اساسی است که نیاز به بررسی دقیق و موشکافانه دارد. قانون‌گذاری، ایجاد زیرساخت (تکنولوژی) و آموزش دیدن، سه رکن اصلی برای ایجاد آینده‌ای است که در آن CBDCها به صورت گسترده مورد استفاده قرار بگیرند.
