توکن‌های غیر مثلی (NFTها) برای اولین بار در سال 2018 توجه دانیل ماگارد (جوان نابغه‌ای که با خرید و سرمایه‌گذاری در NFTها توانست میلیونر شود) را به خود جلب کردند. او در سال 2019 شروع به سرمایه‌گذاری روی این توکن‌ها کرد و تا سال 2021 صدها توکن غیر مثلی را در اختیار داشت و در نهایت در میان مشهورترین و تأثیرگذارترین کلکسیونرهای NFT جهان قرار گرفت. با نام مستعار سیدفریز (Seedphrase)، او میلیون‌ها دلار کریپتو به جیب زد و حتی یکی از NFTها را به قیمت ۴.۴۵ میلیون دلار در سال ۲۰۲۲ به فروش رساند.
اما در چند ماه گذشته، ماگارد کلکسیون خود را کوچک کرده‌است، در حالی که بخش مهمی از بازار، به‌گفته او، سقوط کرده‌است.
حباب NFTها ترکیده‌است
توکن‌های غیر مثلی، که بیشتر با آثار هنری دیجیتال و سایر کلکسیون‌های ثبت‌شده روی بلاکچین‌ها مرتبط هستند، پس از اینکه رویا و گردوخاکی بزرگ در بازار ارزهای دیجیتال ایجاد کردند، بیشتر ارزش خود را از دست داده‌اند. هیاهو و فومو (FOMO) یا «ترس از دست دادن» پیرامون NFTها از سقف خود در ژانویه 2022 کمرنگ شده‌است. همچنین خریداران و فروشندگان شکست‌خورده را در حال تلاش برای یافتن روزنه‌ای از امید، از ارزش پیدا کردن این دارایی‌ها در بلندمدت، قرار داده‌است.
داده‌های دی‌اپ ریدار (DappRadar) نشان می‌دهد که حجم معاملات ماهانه برای NFTها بین ژانویه 2022 و ژوئیه 2023 تا 81 درصد کاهش یافته‌است. در مدت مشابه، ارقام فروش ماهانه 61 درصد کاهش یافته‌است. همچنین قیمت‌های کف برای مجموعه NFTهای بزرگی مانند بورد ایپ یات کلاب (Bored Ape Yacht Club) و کریپتوپانکس (CryptoPunks) زیر پایین‌ترین سطح دو‌ساله خود قرار دارند.
لورنزو ملندز، رئیس پروژه توکن‌های غیر مثلی Pudgy Penguins ، می‌گوید:
«وقتی به نمودارها نگاه می‌کنید، همه چیز خراب است. شما شاهد تسلیم‌شدن کاربران زیادی هستید، ما نمی‌دانیم چه کنیم یا کجا برویم.»
توکن‌های غیر مثلی، همراه با بقیه ارزهای دیجیتال، سال گذشته روزهای دردناکی داشتند. زیرا مجموعه‌ای از سقوط‌ها و رسوایی‌ها، سرمایه‌گذاران را در بازار دارایی‌های دیجیتالی که پیش از این به دلیل افزایش نرخ بهره تحت فشار قرار گرفته‌بود، ناامید کرد. اما حتی باوجوداینکه بازار ارزهای دیجیتال تا حدودی در سال جاری تثبیت شده‌است، NFTها نتوانستند جایگاه خود را پیدا کنند.
بازارهای NFTها هم تحت فشار هستند
سرمایه‌گذاران تنها کسانی نیستند که رنج می‌برند. بازار ان‌اف‌تی Recur که توسط میلیاردر استیو کوهن حمایت می‌شود و به‌خاطر شراکت Hello Kitty NFT شناخته می‌شود، می‌گوید به دلیل «چالش‌ها و تغییرات پیش‌بینی‌نشده در چشم‌انداز کسب‌وکار» در آستانه نابودی است.
پلتفرم رسانه اجتماعی NFT تحت حمایت مارک کیوبن و جو لوبین، به نام نیفتیز (Nifty’s)، که قبل از تغییر استراتژی با برادران وارنر در NFTهای لونی تونز شریک شده‌بود، نیز گفت که بازار خود را می‌بندد و به فرصت‌های سرمایه‌گذاری اشاره کرد که «به نتیجه نرسیدند». پلتفرم‌ها و پروژه‌های باقی‌مانده نیز خوب عمل نمی‌کنند: داده‌های Dune Analytics نشان می‌دهد که بازار Blur شاهد کاهش 96 درصدی حجم فروش، که بر حسب اتر (Ether) اندازه‌گیری می‌شود، بوده‌است.
در حالی که NFTها تقریباً یک دهه است که وجود داشته‌اند، اما در اصل در سال 2017 زمانی که Dapper Labs بازی کریپتوکیتیز (CryptoKitties) خود را به نمایش گذاشت، شروع به کار کردند و آن‌قدر محبوب شد که شبکه اتریوم را دچار چالش کرد. چند سال بعد بورد ایپ یات کلاب، مجموعه NFT از میمون‌های کارتونی، به صحنه آمد و تبدیل به ترند آن روزها شد. افراد مشهوری از جمله مدونا، پاریس هیلتون و جاستین بیبر نیز به این بخش علاقه نشان دادند. در این بین برخی از مجموعه‌داران با افزایش ارزش هنرشان یک شبه میلیونر شدند.
در اوایل سال ۲۰۲۲، این شور و اشتیاق به اوج خود رسیده‌بود
اما از آن زمان، بازار تقریباً در هر معیاری مسیر خود را معکوس کرده‌است. احساسات مثبت سرمایه‌گذاران فروکش کرده‌است، به طوری که مجموعه‌داران پس از دیدن ارزش آثار خریداری‌شده، علیه سازندگان و فروشندگان NFT شکایت کردند. معامله‌گران نیز اغلب به سمت ارزهای دیجیتال باز می‌گردند: قیمت بیت کوین در سال جاری حدود 60 درصد افزایش یافته‌است.
سارا گرگلاس، تحلیلگر دی‌اپ ریدار گفت، حتی بزرگان این فضا مانند یوگا لبز که بورد ایپ یات کلاب را توسعه‌داده و کریپتوپانکس را خریداری‌کرده، با یک چالش مهم روبرو هستند. آنها ممکن است به دلیل سیاست حق امتیاز جدید اوپن‌سی (OpenSea)، هر ماه «درآمد قابل توجهی» را از دست بدهند. نیکلاس لالمنت، یکی از بنیان‌گذاران NFT Price Floor، اضافه کرد که یوگا اخیراً اعلام کرد پشتیبانی از اوپن‌سی را متوقف می‌کند، که به نوبه خود می‌تواند بر حجم معاملات اوپن‌سی تأثیر بگذارد. یوگا از اظهار نظر بیشتر خودداری کرد.
لالمن گفت:
«ما احتمالاً در بدترین روزها از زمان شروع شور و اشتیاق برای NFT هستیم.»
به طور خاص، او به «بحران سیستماتیک» در توکن‌های غیر مثلی عکس پروفایل یا PFP اشاره می‌کند که علاقه‌مندان آن را در صفحات رسانه‌های اجتماعی خود از جمله در X (توییتر سابق) به اشتراک می‌گذارند.
آخرین روند کاهش کلی نیز ارتباط زیادی با افت قیمت توکن بومی بازار بلر (Blur) دارد که مشوقی برای فعالیت در این پلتفرم است. طبق گزارش کوین‌مارکت‌کپ، قیمت این توکن طی 30 روز گذشته با 32 درصد کاهش به 21 سنت رسیده‌است.
حتی اصطلاح NFT در حال از دست‌دادن جذابیت خود است
خانه حراج ساتبیز (Sotheby’s) اکنون NFTها را به عنوان «هنر دیجیتال» یا «هنر مولد» معرفی می‌کند و آنها را در ژانری قرار می‌دهد که سال‌هاست وجود داشته‌است. از سوی دیگر، پروژه Pudgy Penguins نیز محصولات خود را «کلکسیونی دیجیتال» می‌نامد.
ملندز گفت: ما کلمه NFT را ممنوع نکرده‌ایم، اما دوست داریم از آن به عنوان یک مجموعه دیجیتال یاد کنیم، زیرا قابل دسترس‌تر است. او افزود: کلمه NFT مفاهیم زیادی برای کلاهبرداری دارد. کلاهبرداران هر ترفندی را در این بخش امتحان کرده‌اند، مانند سرقت NFT از کیف پول کاربران از طریق فیشینگ و همچنین فروش NFTهای جعلی.
با این حال، آثار هنری خالقان مشهور همچنان ارزش خود را حفظ کرده‌است. به‌گفته مایکل بوهانا، ساتبیز در ماه ژوئن یک قطعه از مجموعه Grails را به قیمت حدود 6.2 میلیون دلار فروخته‌است. در نقطه مقابل این طیف، NFTهای کم‌ارزش مورد استفاده در بازی‌ها نیز مورد تقاضا هستند. به‌گفته دی‌اپ ریدار، NFTها در بلاکچین بیس (Base)، به طور متوسط 9 دلار قیمت دارند.
ملندز می‌گوید:
«من فکر می‌کنم یک پایان بسیار سخت در پیش داریم. فکر نمی‌کنم هنوز کاملاً به آن رسیده‌باشیم.»
منبع bloombergtax.com
