حجت‌الاسلام مهدی خطیبی، عضو هیئت علمی مؤسسه امام خمینی (ره) در نشست علمی “بررسی فقهی معاملات آتی” بیان داشت که ارزهای دیجیتال، کنترل پول را از دست بانک مرکزی خارج می‌کند و این اتفاق را آسیب‌زا تلقی کرد.
این عضو هیئت علمی موسسه امام خمینی در ادامه گفت:
اختلافات فقهی در رابطه با ارزهای دیجیتال بسیار زیاد است و در کنار آن مباحث اقتصادی زیادی هم برای این دارایی‌ها مطرح شده است. از جمله آن‌ها موضوع شکوفایی اقتصاد جهانی از طریق ارزهای دیجیتال است. خیلی از دولت‌ها در مورد این طبقه دارایی‌ها سکوت کرده‌اند و فقط چند کشور مانند آمریکا، اکوادور و…. آن را به عنوان دارایی مجاز قبول کرده‌اند. بیش از ۹۰ درصد کشورها هنوز تصمیم قطعی راجع به ارزهای دیجیتال نگرفته‌اند و در کشور ما هم بانک مرکزی هنوز با احتیاط با آن برخورد می‌کند.
استاد حوزه علمیه بیان کرد:
ارزهای دیجیتال، پول نیستند و صرفاً دارایی محسوب می‌شوند. چراکه پول سه وظیفه دارد که شامل سنجش ارزش، مبادله و ذخیره ارزش و در اقتصاد اسلامی وظیفه برطرف کردن ذمه می‌شود. بیت‌کوین الان هیچکدام از این وظایف پول را بر عهده ندارد زیرا کسی حاضر نیست کالایی ارائه کند و در ازای ان بیت کوین بگیرد. بنابراین بیت کوین صرفاً به عنوان دارایی در جهان پذیرفته شده که معاملات زیادی را با آن انجام می‌دهند و البته برخی از آن‌ها هم سوداگرانه است.
وی هدف تولید ارزهای دیجیتال را جایگزینی به عنوان پول می‌داند و اظهار داشت که این دارایی‌ها هنوز به این هدف نرسیده‌اند، زیرا در آن صورت پول از کنترل دولت خارج می‌شود. در حال حاضر بانک مرکزی مسئول چاپ پول است که البته گاهی در چاپ پول افراط می‌کند و سبب تورم می‌شود. سرمایه مردم درصورت افزایش تورم، کاهش می‌یابد و کسی که تورم را ایجاد کرده مسئول است.
اقتصاد و معاملات آتی
وی اضافه کرد: معاملاتی که در بورس وجود دارد از جمله معاملات آتی و … همه جز مباحث حقوق اقتصادی است و نه اقتصاد، که البته این دو با یکدیگر در ارتباط هستند. معاملات آتی معمولاً برای کاهش ریسک از سوی شرکت‌ها انجام می‌شود یعنی آرام آرام نهادهای حقوقی متناسب با رشد اقتصاد از سوی بشر طراحی می‌شود. قرارداد فوروارد هم با تفاوت جزئی شبیه همین معاملات آتی یا فیوچر است و قراردادهای آپشن هم حق خرید معامله است. مهدی خطیبی در ادامه گفت:
یکی از مشکلات اصلی ما در بورس این است که ۹۹ درصد معاملات به تحویل کالا نمی‌رسد و برخی هم از بیخ قمار است. زیرا روی افزایش و کاهش قیمت‌ها شرط‌بندی می‌کنند، در دارایی‌های دیجیتال هم چنین وضعیتی وجود دارد، الان چیزی که در فیوچرز ارزهای دیجیتال رخ می‌دهد میل به سودآوری است.
خطیبی تصریح کرد، واقعیت این است که بسیاری از این معاملات انحرافی است. بنابراین حکام شرع باید به صورت فعال در این نوع مباحث مانند رمزارز و بین کوین و … حضور داشته باشند و طلابی که با مسائل آن آشنا هستند مرتب وضعیت بورس و این نوع معاملات را پایش کنند تا به سمت سوداگری و انحراف نرود.
رئیس موسسه امام خمینی در پایان گفت:
خرید سهام به قصد سودآوری، اشکالی ندارد ولی حاکم اسلامی باید با ابزارهای خود این بازار را رصد کند و اگر دید به سمت غیرهدف اصلی می‌رود جلوی آن را بگیرد. مجموعه حاکمیت اسلامی باید این احتمال را می‌داد که وقتی بورس با این شتاب رو به رشد است احتمال ریزش آن هم وجود دارد و باید از آن جلوگیری می‌شد.
منبع: mehrnews
