نظریه موج الیوت، نظریه‌ای است که حرکات قیمت را در بازارهای مالی نشان می‌دهد. نظریه امواج الیوت می‌گوید:
در ریزش یا رشد بازار، این اتفاق به‌صورت خطی رخ نمی‌دهد؛ بلکه این اتفاق به شکل موجی صورت می‌گیرد. برای مثال حرکت قیمت از نقطه X به نقطه Y، به‌صورت موج خواهد بود؛ نه به شکل یک خط مستقیم. عناصر روانشناسی حاکم بر بازار سرمایه، منجر می‌شود تا قیمت‌ها به جای یک خط مستقیم، در امواج حرکت کنند. تغییرات قیمت، قابل پیش‌بینی هستند؛ زیرا آنها در الگوهای بالا و پایینی که امواج نامیده می‌شوند، حرکت می‌کنند.
این نظریه، به‌همراه سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال، کمک می‌کند تا بهترین فرصت‌های معاملاتی را بیابیم و نقاطی را که در آنها روند بازار تغییر می‌کند، شناسایی کنیم. نظریه امواج الیوت، در هر دو بازار صعودی و نزولی کاربرد دارد.
تاریخچه امواج الیوت
نظریه الیوت برای اولین بار در قرن بیستم یعنی در بین سالهای 1935 تا 1940 توسط رالف نلسون الیوت (Ralph Nelson Elliott) ابداع و به جهانیان معرفی شد. هدف اصلی الیوت از ارائه این نظر، کمک به فعالان بازار سرمایه، بازار بورس، بازار فرابورس و به طور کلی تمام بازارهای مالی بود. الیوت با ارائه این نظریه ثابت کرد که تغییراتی که در بازارهای مالی به وجود می‌آید، روند ثابتی دارد و مدام در حال تکرار می باشد.
الیوت، سعی داشت تاکید کند نظریه‌ی او، هیچ قطعیتی در مورد حرکات آینده قیمت نشان نمی‌دهد؛ بلکه او معتقد بود این نظریه، کمک می‌کند بهتر آینده قیمت را پیش‌بینی کنیم.
مبانی نظریه موج الیوت
نظریه موج الیوت توسط رالف نلسون الیوت در دهه 30 میلادی ابداع شد. الیوت، پس از اینکه به دلیل بیماری به ناچار بازنشسته شد، احتیاج پیدا کرد تا با چیزی زمان خودش را پر کند و سرگرم شود. به این سبب شروع به بررسی 75 سال نمودارهای سالیانه، ماهیانه، هفتگی، روزانه، و همچنین نمودارهای خودساخته ساعتی و 30 دقیقه‌ای در چندین شاخص مختلف کرد. در سال 1935، هنگامی که الیوت پیش‌بینی عجیبی از کف بازار (market bottom) ارائه داد، نظریه او نیز به شهرت رسید و از آن زمان به بعد این نظریه اساس اقدامات هزاران مدیر سبد، معامله‌گر و سرمایه‌گذار خصوصی شده است. الیوت قوانین خاص حاکم بر چگونگی شناسایی، پیش بینی، و سرمایه‌گذاری براساس این الگوهای موجی را توضیح داد. این کتاب‌ها، مقالات، و نامه‌ها در شاهکارهای آر. اِن. الیوت (R.N. Elliott’s Masterworks) جمع آوری شده و در سال 1994 به چاپ رسیدند. Elliott Wave Internationalبزرگترین شرکت مستقل تحلیل مالی و پیش بینی بازار در جهان است که تحلیل‌ها و پیش بینی‌هایش از آینده بازار را براساس مدل الیوت انجام می‌دهد.
از نظر الیوت، این الگوها قطعیتی برای حرکات آینده قیمت نیستند بلکه می‌توانند کمکی در تحلیل احتمالات عملکرد آینده بازار قلمداد شوند. این الگوها را می‌توان در ارتباط با سایر انواع تحلیل تکنیکال، از جمله اندیکاتورهای تکنیکال، برای شناسایی فرصت‌های خاص استفاده کرد. معامله‌گران نیز ممکن است از ساختار موج الیوت بازار در یک بازه زمانی مشخص تفاسیر مختلفی داشته باشند.
الگوی امواج الیوت
آقای الیوت بیان کرد که بازارهای روندی، در الگویی حرکت می‌کنند که به آن الگوی امواج 3-5 می‌گوییم.
این امواج، به 2 دسته تقسیم می‌شوند:
امواج پیشرو (Impulsive)، که امواج 1، 3، 5 و B هستند و به آنها امواج همراه با روند می‌گوییم.
امواج اصلاحی (Corrective)، که امواج 2، 4، A و C هستند و به آنها امواج خلاف روند می‌گوییم.
از این جهت که امواج 1 تا 5 همراه با روند هستند، فاز پیشرو را تشکیل می‌دهند و به این دلیل که امواج ABC خلاف روند هستند، فاز اصلاحی نامیده می‌شوند. این اتفاق، در هر دو روند نزولی و صعودی صدق می‌کند.
آشنایی با اصول اولیه امواج الیوت
الگو، زمان و نسبت 3 جنبه مهم و اصلی در نظریه امواج الیوت هستند که در بین آنها، الگو، از اهمیت بسیار بیشتری برخوردار می باشد که این الگوها، تقریباً به الگوهای موج اشاره دارند.
تحلیل نسبت در نظریه امواج الیوت برای اندازه گیری ارتباطی که بین موج های گوناگون برای مشخص کردن نقاط تصحیح و قیمت های هدف، وجود دارد، مورد استفاده قرار می گیرد.
فاکتور زمان، بیشتر برای تایید نمودن الگوهای موج و نسبت ها کاربرد دارد. البته ناگفته نماند که بسیاری از تحلیلگران بازارهای بورس و فرابورس بر این عقیده هستند که فاکتور زمان تاثیر چندانی برای پیش بینی وضعیت آینده بازارهای سرمایه گذاری ندارد.
یک اصل ابتدایی در نظریه امواج الیوت این است که بازارهای سرمایه با توجه به یک روند تکرار شونده که متشکل از 5 موج افزایشی است، به سمت جلو حرکت می کند که بعدها این 5 موج افزایشی به وسیله 3 موج کاهشی اصلاح خواهند شد.
آشنایی با امواج اصلی و امواج اصلاحی در نظریه امواج الیوت
اگر نگاهی به شکل نظریه الیوت بیندازید در ابتدا احساس می کنید که بازار، از یک روند صعودی پیروی می کند. اما شاید برایتان سوال پیش آمده باشد منظور از روند صعودی بازار چیست؟
در روند صعودی امواج الیوت، هر کف بالاتر از کف قبلی و هر سقف بالاتر از سقف قبلی و در روند نزولی عکس این اتفاق رخ می دهد، یعنی هر کف پایین تر از کف قبلی و هر سقف هم پایین تر سقف قبلی می باشد. اکنون مجدداً به شکل نگاه کنید، اگر قیمت ها در بازار سهام بخواهند خود را از نقطه 1 به نقطه 5 برسانند، باید یک روندی مطابق با آنچه که شکل نشان می دهد را طی کنند. حال به امواج هم جهت با روند، امواج اصلی و به امواجی که خلاف جهت روند هستند، امواج اصلاحی گفته می شود. بنابراین امواج 1 و 3 و 5 امواج اصلی و امواج 2 و 4 امواج اصلاحی می باشند.
این امواج سیکل های گوناگونی دارند که متداول ترین و رایج ترین سیکل، سیکلی با 5 موج افزایشی و 3 موج کاهشی می باشد. موج های افزایشی در این سیکل با اعداد 1 تا 5 و موج های کاهشی با حروف a, b, c نشان داده می شوند.
اگر بخواهیم به طور دقیق تر و ملموس تر امواج اصلی و اصلاحی را برایتان شرح دهیم، توصیه می کنیم که به شکل دقت کنید. در موج های افزایشی که در ابتدای نمودار وجود دارد، به دلیل وجود روند صعودی، موج های 1 و 3 و 5 موج های اصلی و موج های 2 و 4 موج های اصلاحی می باشند. چرا که امواج 1 و 3 و 5 هم جهت با روند و امواج 2 و 4 خلاف جهت با روند هستند.
امواج اصلاحی در واقع اصلاح کننده امواج قبلی خود هستند.
قوانین و دستورالعمل های elliott waves
قوانین و دستورالعمل هایی که در نظریه امواج الیوت وجود دارد، عبارت اند از:
-
تمام موج های اصلی باید بالاتر از موج اصلی قبل از خود به اتمام برسند.
-
به هیچ عنوان موج b قبل از موج 5 تمام نمی شود و اگر این اتفاق رخ دهد، نشان دهنده این است که موج 5 هنوز تکمیل نشده است.
-
نقطه اتمام موج c باید پایین تر از نقطه اتمام موج a باشد.
-
موج 3 در هیچ زمانی کوچکترین موج در بین 5 موج اول نمی‌شود.
-
موج 4 با قلمرو قیمت موج 1 همپوشانی نخواهد داشت. به جز در برخی از مواقع نادر که تشکیل مثلث مورب می دهد.
-
سقف موج 3 باید بالاتر از سقف موج 1 باشد.
-
زمانی که موج قبلی و یا بعدی موج 1 از 5 ریزموج تشکیل شده باشد، موج اول 3 تایی می شود.
-
اصلاح موج نمی تواند بیش از 88 درصد باشد.
-
اصلاح موج به هیچ عنوان تمام موج قبلی خود را در بر نخواهد گرفت.
نظریه امواج الیوت چه کمکی به افراد می کند؟
نظریه امواج الیوت به عنوان یک تفکر معاملاتی قدرتمند به سرمایه گذار نشان می دهد که که چه زمانی بهترین زمان برای ورود به بازار می باشد تا بتواند سود بیشتری را کسب نماید. اما همواره تشخیص صحیح شماره موج یکی از بزرگترین چالش ها است که احتمالا در این زمینه تحلیلگران با یکدیگر اختلاف نظر خواهند داشت.
سخن آخر
الیوت یکی از سبک‌های تحلیل تکنیکال در بازارهای مالی است. این سبک قوانین زیادی در دل خود دارد که با کمی تمرین و کسب تجربه می‌توانید به راحتی از آنها استفاده کنید. شاید درنگاه اول قوانین الیوت و حفظ کردن نسبت‌های حرکتی در امواج مختلف کمی پیچیده باشد، اما همه این‌ها با تمرین زیاد ملکه ذهن شما خواهند شد. به‌طوری که دیگر نیاز به حفظ کردن آنها نخواهید داشت.
