پولبک (Pullback)، ریتریسمنت (Retracement) یا ریتست (Retest) و ریورسال (Reversal) از جمله رایج‌ترین و اساسی ترین اصطلاحات در معاملات ارزهای دیجیتال هستند. البته از این الفاظ در سایر معاملات مثل بازارهای بورس یا فارکس هم استفاده می‌شود. درواقع پولبک، ریتریسمنت و ریورسال الگوهای معاملاتی محبوبی هستند که تریدرها برای زمان بندی بازار از آنها استفاده می‌کنند.
اما با این حال، هنوز سردرگمی در مورد این اصطلاحات در جامعه کریپتو، به ویژه در میان معامله‌گران تازه کار وجود دارد. بنابراین در مطلب پیش‌رو قصد داریم با معرفی اصطلاحات مذکور، به زبان ساده بیان کنیم که وقتی یک تغییر قیمت رخ می‌دهد، چه در روند صعودی چه نزولی، آیا واقعا تغییر روند صورت گرفته‌است یا تنها یک اصلاح قیمتی سطحی بوده‌است؟
پولبک (Pullback) چیست؟
کسانی که نگاهی به تحلیل‌های تکنیکال انداخته‌باشند احتمالاً لغت پولبک یا عقب نشینی قیمت به چشمشان خورده‌است. اما معنی این کلمه چیست؟ پولبک در حقیقت به توقف یا برعکس‌شدن موقت روند، چه صعودی چه نزولی، در بازار (کریپتو) اشاره دارد. این حالت زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت یک سطح مقاومت را بشکند (بریک اوت رخ دهد) و سپس دوباره به همین سطح مقاومت سر بزند و مجدد روند صعودی خود را ادامه دهد.
برعکس این حالت هم در روند نزولی وجود دارد. زمانیکه قیمت یک سطح حمایت را می‌شکند و به پایین‌تر از این سطح می‌رود، اما برای مدت کوتاهی مجدد به همان سطح حمایت که اکنون به مقاومت تبدیل‌شده بازمی‌گردد و پس از لمس آن به روند نزولی خود ادامه می‌دهد می‌گوییم پولبک رخ داده‌است.
پولبک در یک روند صعودی اغلب زمانی اتفاق می‌افتد که سرمایه‌گذاران تصمیم بگیرند سود خود را برداشت کنند یا به دلایل مختلف اعتماد لحظه‌ای به آن دارایی از بین برود. در چنین شرایطی، بسیاری از معامله‌گران به فروش دارایی رو می‌آورند که باعث افزایش عرضه و کاهش تقاضاشده و توقف یا کاهش ارزش دارایی را به دنبال دارد. با این حال، تا زمانی که دارایی در یک روند صعودیِ ثابت باشد، مجدداً شروع به افزایش می‌کند و پولبک اتفاق می‌افتد.
به طور کلی عقب نشینی‌ها معمولاً به عنوان فرصتی برای تریدرها در نظر گرفته‌می‌شود تا یک محصول، یا در اینجا ارز دیجیتال خاصی را خریداری کنند که در حال تجربه حرکت صعودی قیمت است.
در برخی منابع به پولبکی که در روند نزولی رخ می‌دهد تروبک (Throwback) نیز می‌گویند. پس اگر چشمتان به این واژه خورد تعجب نکنید. تروبک در واقع همان پولبک در روند نزولی بازار است.
تعریف ریتریسمنت (Retracement) یا ریتست (Retest)
شاید اینجا برای کسانی که با زبان انگلیسی آشنایی دارند، تشابه این لغات مقداری گیج‌کننده به‌نظر برسد. چرا که معنی لغوی پولبک با ریتریسمنت و یا ریتست تفاوت چندانی ندارند. البته حدس این افراد زیاد هم اشتباه نیست. درواقع در مباحث تحلیل‌های تکنیکال خیلی جاها این اصطلاحات به جای همدیگر به کار برده‌می‌شوند.
اما به طور دقیق‌تر ریتریسمنت که به آن اصلاح قیمتی هم می‌گویند کاملاً با ریتست یکسان است و هر دو نسبت به پولبک کمی طولانی‌تر و عمیق‌تر هستند. به عبارتی دیگر پولبک مدل ضعیف‌شده اصلاح قیمتی است که کمتر طول می‌کشد و با ریزش یا افزایش مخلاف روند کمتری همراه است.
پولبک چه اهمیتی دارد؟
زمانی که یک ارز دیجیتال یا سهام یا هر چیز مورد معامله‌ای، حرکت صعودی قیمت خودش را آغاز کند، از پولبک‌ها می‌توان به عنوان فرصت خرید استفاده کرد. پس اگر پولبک در یک روند صعودی رخ دهد، خریدارانی که هم‌زمان با پولبک خرید کرده‌اند، سود خوبی دریافت می‌کنند. چراکه خرید خود را در زمان کاهش قیمت انجام داده‌اند و کمی بعد از خرید با افزایش قیمت دارایی مواجه می‌شوند. بنابراین، پولبک در سیر صعودی اغلب به‌عنوان فرصتی عالی برای خرید در نظر گرفته می‌شود.
به همین ترتیب، پولبک در روند نزولی (همان تروبک) نیز زمان مناسبی برای فروش است، زیرا کمک می‌کند تا فروشنده علی‌رغم سیر نزولی بازار، دارایی خود را با قیمت بالاتری بفروشد و پس از آن با ادامه افت قیمت متحمل ضرر بیشتری نشود.
الگوی ریورسال (Reversal) چیست؟
برخلاف پولبک و اصلاح قیمت یا ریتریسمنت (ریتست)، ریورسال به معنی برگشت روند رفتاری دائمی در روند بازار بوده و نشان‌دهنده حرکت کامل و پایدار در خلاف جهت قبلی است.
با این حساب پولبک و ریورسال هر دو حرکت قیمت برخلاف جهت فعلی بازار هستند، اما عقب نشینی‌ها موقتی کوتاه و برگشت روندها طولانی‌مدت هستند. ریورسال یک چرخش اساسی در جهت قیمت یک ارز دیجیتال است. می‌تواند برای یک روند صعودی یا نزولی اعمال شود. گاهی اوقات، به آن ترند ریورسال یا برعکس‌شدن روند نیز می‌گویند.
ریورسال‌ها بیشتر در معاملات روزانه و نسبتاً سریع اتفاق می‌افتند، اما می‌توان آنها را در طول روزها، هفته‌ها یا حتی سال‌ها مشاهده کرد. ابزارها یا اندیکاتورهای تکنیکال مانند میانگین متحرک و خطوط روند به تریدرها کمک می‌کنند تا این ریورسال‌ها را شناسایی کنند.
دلایل شکل‌گیری پولبک یا ریتریسمنت چیست؟
بسته به شرایط بازار، دلایل مختلفی برای ایجاد پولبک یا ریتریسمنت وجود دارد که در ادامه برخی از آنها را معرفی می‌کنیم و شرح می‌دهیم: کسب سود، خرید یا فروش بیش از حد، احساسات بازار، تحلیل تکنیکال، دستکاری بازار، رویدادهای خارجی.
کسب سود
برخی از معامله‌گران و سرمایه‌گذاران ممکن است پس از یک افزایش قیمت شدید تصمیم به فروش بگیرند. دلیل اصلی آن این است که بتوانند سود کسب کنند، به‌خصوص اگر این افراد افق کوتاه‌مدت یا نگرش ریسک‌گریز داشته باشند. در نتیجه این امر، فشار فروش افزایش می‌یابد که باعث کاهش موقت قیمت می‌شود.
همچنین اگر روند کلی قیمت‌ها همچنان صعودی باشد، قیمت به‌زودی از سطح حمایت جدید بازمی‌گردد؛ چراکه خریداران جدید وارد بازار می‌شوند یا خریداران فعلی به موقعیت‌های خود اضافه می‌کنند.
خرید بیش از حد
گاهی اوقات، قیمت یک دارایی ممکن است به‌سرعت افزایش یابد و افراد به‌صورت تهاجمی به خرید آن رو بیاورند. این شرایط باعث می‌شود تا آن دارایی بیش از قیمت منصفانه‌اش معامله شود. در این مورد، پولبک می‌تواند یک اصلاح قیمتی سالم ایجاد کند که به قیمت اجازه می‌دهد به سطح معقول‌تری بازگردد و عرضه و تقاضا را متعادل‌تر سازد.
احساسات بازار
رفتار و احساسات شرکت‌کنندگان در بازار هم می‌تواند از دلایل ایجاد پولبک باشد. به‌عنوان مثال، اگر ترس، عدم اطمینان و شک یا در اصطلاح فاد (FUD) زیادی در بازار وجود داشته باشد، ممکن است قیمت یک دارایی طی فروش شدید ناشی از ریسک‌گریزی کاهش یابد.
برعکس، اگر ترسِ ازدست‌دادن یا در اصطلاح فومو (FOMO) زیادی در بازار وجود داشته باشد، ممکن است قیمت یک دارایی طی خرید هیجانی افزایش یابد. در هردوی این موارد، وقوع پولبک می‌تواند قیمت را به سطح منطقی‌تر و منصفانه‌تری برگرداند.
تحلیل تکنیکال
برخی از معامله‌گران و سرمایه‌گذاران ممکن است از ابزارهای تحلیل تکنیکال برای شناسایی نقاط ورود و خروج احتمالی در معاملات خود استفاده کنند. آنها طبق تحلیل‌های خود برای خریدوفروش ارزهای دیجیتال در بازار اقدام می‌کنند و بعد از آن بسیاری از دیگر افراد نیز ممکن است براساس سیگنال‌های مشابه عمل کنند. در این شرایط، اقدام و رفتار فعالان بازار باعث می‌شود قیمت بر همین اساس حرکت کند و «پیش‌گوییِ خود تحقق‌بخشی» شکل گیرد.
برای مثال، اگر ارز دیجیتالی نزدیک به یک سطح مقاومت اصلی معامله شود، برخی از معامله‌گران ممکن است موقعیت‌های خود را بفروشند تا از بازگشت احتمالی جلوگیری کنند. در حالی که برخی دیگر ممکن است منتظر شکست آن سطح مقاومتی برای خرید بیشتر باشند. این امر می‌تواند سبب ایجاد یک پولبک در قیمت شود؛ چراکه فشار فروش به‌طور موقت بیشتر از فشار خرید می‌شود.
دستکاری بازار
متأسفانه بازار ارزهای دیجیتال از دستکاری بازار مصون نیست. دلیل این امر آن است که برخی از عوامل مخرب ممکن است سعی کنند به‌نفع خود بر قیمت یک ارز دیجیتال تأثیر بگذارند. به‌عنوان مثال، برخی از دارندگان بزرگ (نهنگ‌ها) ممکن است بخش زیادی از دارایی‌های خود را به‌یک‌باره بفروشند تا با افزایش عرضه، قیمت را پایین بیاورند. سپس در قیمت‌های پایین‌تر دوباره خرید کنند.
از طرف دیگر، برخی از هکرها یا کلاهبرداران ممکن است حملات سایبری انجام دهند. همچنین ممکن است برای ایجاد ترس و عدم اطمینان در بازار اطلاعات نادرست منتشر کنند و سپس از نوسانات قیمت ناشی از آن سود ببرند.
رویدادهای خارجی
گاهی اوقات، بازار ارزهای دیجیتال ممکن است به رویدادهای خارجی واکنش نشان دهد که مستقیماً با صنعت کریپتو مرتبط نیستند. اما این رویدادها ممکن است بر اقتصاد جهانی، ژئوپلیتیک یا احساسات عمومی تأثیر بگذارد.
به‌عنوان مثال، شیوع ویروس کرونا در سال ۲۰۲۰ باعث فروش گسترده در بازار ارزهای دیجیتال شد. دلیل آن این بود که سرمایه‌گذاران به‌دنبال نقدکردن دارایی‌های خود بودند. به طور مشابه، عرضه واکسن کرونا توانست بازار کریپتو را تقویت کند؛ چراکه سرمایه‌گذاران اعتماد و اشتیاق دوباره برای دارایی‌های پرریسک‌تر را به دست آوردند.
منبع
