مقدمه
در دنیای امروز، تأیید مالکیت دارایی‌های فیزیکی و دیجیتالی و انحصاری کردن آن‌ها جزء جدایی‌ناپذیر اکثر مشاغل، سیستم‌ها و افراد است. علاوه بر این، در طول تاریخ، افراد دارایی‌های کمیاب و ارزشمندی مانند جواهرات، زمین وآثار هنری را جمع آوری کرده‌اند و امروزه این روند به کلکسیون‌هایی مانند یادگاری‌های امضاشده، کارت‌های تجاری و موارد دیگر گسترش یافته‌است. به طور سنتی، مالکیت و اصالت این دارایی‌ها توسط سیستم‌هایی مبتنی بر کاغذ انجام گرفته که اغلب ناکارآمد هستند و جعل کردن آن‌ها به راحتی انجام می‌پذیرد.
در سال ۲۰۱۷، دپرلبز (Dapper Labs)، یک برنامهٔ غیرمتمرکز بر روی بلاکچین اتریوم به نام کرپتوکیتیز (CryptoKitties) را راه اندازی کرد که اولین نمونه واقعی از توکن‌های غیرمثلی (non fungible tokens) بود. توکن‌های غیرمثلی یا NFT دارایی‌های دیجیتال روی یک بلاکچین با کدهای شناسایی منحصر به فرد و ابرداده‌هایی هستند که آن‌ها را از یکدیگر متمایز می‌کند. برخلاف ارزهای دیجیتال، نمی‌توان آن‌ها را به صورت معادل، معامله یا مبادله کرد. این ویژگی است که آن‌ها را منحصربه فرد و بی‌همتا کرده است. توکن‌های غیرمثلی، شخصیت‌های بازی کلکسیونی با ویژگی‌های تخصیص یافته، تصادفی هستند که هر کریپتوکیتیز را کم و بیش کمیاب می‌کند.
با استفاده از طرح امضای دیجیتال بومی در بلاکچین، به راحتی می‌توان صحت هر کریپتوکیتیز، ویژگی‌های منحصر به فرد و مالک آن را تأیید کرد. علاوه بر این، موانع و خطر تقلب در انتقال این دارایی‌ها به مالک جدید به شدت کاهش می‌یابد. امروزه، اختراع توکن‌های غیرمثلی (NFT) که توسط کریپتوکیتیز محبوب شده‌اند، برای مجموعهٔ وسیعی از موارد استفاده از هنر دیجیتال و در آیتم‌های بازی، اعتبارنامه‌های هویت دیجیتال قابل استفاده می‌باشد.
یک دارایی مثلی و غیرمثلی چیست؟
مفهوم مثلی بودن به توانایی یک دارایی برای مبادله معادل با دارایی دیگری از نوع مشابه اشاره دارد. یک مثال عملی از یک دارایی مثلی، دلار آمریکا است که در آن شما می توانید بدون توجه به اینکه چه دلاری دارید یک دلار را با دلار دیگر مبادله کنید. برخلاف دارایی‌های مثلی، دارایی‌های غیرمثلی بر اساس ویژگی‌های منحصربه‌فرد و کمیاب آن‌ها ارزش‌گذاری متفاوتی دارند. یکی از این نمونه‌ها کارت‌های بیسبال است که در آن به هر کارت بیسبال جداگانه بسته به ویژگی‌هایی مانند شمارهٔ نسخه، طراحی، بازیکن و کمیاب بودن، مقدار منحصربه‌فردی اختصاص داده می‌شود. کارت‌های بیسبال، مثلی نمی‌باشند زیرا ارزش هر کارت بیسبال متفاوت است و بنابراین نمی‌توان آن را مستقیما با هیچ کارت بیسبال دیگری معامله کرد.
توکن غیرمثلی (NFT) چیست؟
توکن‌های غیرمثلی که اغلب به عنوان NFT شناخته می‌شوند، توکن‌های روی بلاکچین‌های مختلف هستند که هر یک دارایی منحصربه‌فرد مانند یک اثر هنری، محتوای دیجیتال یا موسیقی را نشان می‌دهند. NFT را می توان به عنوان یک مدرک دیجیتال غیرقابل فسخ مالکیت و اصالت برای یک دارایی مشخص، چه دیجیتال یا فیزیکی، در نظر گرفت. توکن‌های غیرمثلی به گونه‌ای طراحی شده‌اند که از نظر رمزنگاری قابل تأیید، منحصربه‌فرد و به راحتی قابل انتقال باشند. با استفاده از امضاهای رمزنگاری بومی بلاکچینی که NFT بر روی آن عرضه می‌شود، می‌توان به راحتی منشاء و مالک فعلی دارایی مورد نظر را در چند ثانیه مشخص کرد.
توکن‌های غیرمثلی چگونه تولید می‌شوند؟
یک توکن غیرمثلی توسط یک هنرمند، خالق از طریق فرآیندی به نام مینتینگ (minting) ایجاد می‌شود. منتینگ فرآیندی شامل امضای یک تراکنش بلاکچین است که جزئیات اصلی توکن را مشخص می‌کند. سپس در بلاکچین منتشر می‌شود تا یک قرارداد هوشمند را راه‌اندازی و توکن منحصر به فرد را ایجاد می‌کند. درنهایت مالکیت آن را نیز مشخص می‌کند. یک توکن غیرمثلی از یک شناسه توکن منحصر به فرد یا شناسه توکن تشکیل شده است که به شناسه مالک نگاشت‌شده و در یک قرارداد هوشمند ذخیره می‌شود. هنگامی که مالک بخواهد آن را به کاربر دیگری انتقال دهد، تأیید مالکیت و تخصیص مجدد رمز به یک مالک جدید آسان است.
توکن‌های غیرمثلی برای چه نوع دارایی‌هایی می‌توانند استفاده شوند؟
توکن‌های غیرمثلی را می‌توان برای نمایش تقریباً هر دارایی، اعم از فیزیکی، دیجیتالی یا متافیزیکی ایجاد کرد. با این حال، رایج‌ترین دارایی‌های NFT هنر دیجیتال، اقلام کلکسیونی دیجیتال، قطعاتی از محتوا مانند ویدیو یا موسیقی و بلیط رویداد است.
توکن های غیرمثلی برای چه نوع مواردی استفاده می شوند؟
- بلیط همایش‌ها:
شرکت‌ها می‌توانند با استفاده از NFT، بلیط همایش‌ها و جلسات را توزیع و بفروشند، همچنین موانع را برای تأیید مالکیت و اصالت آن کاهش دهند و از جعل کردن آن جلوگیری کنند علاوه بر این، از طریق تجربیات انحصاری و هنر دیجیتال، امکان جمع آوری بلیط پس از خرید وجود دارد. - تعامل با مشتریان:
برندها یا سازمان‌ها می‌توانند NFT هایی را صادر کرده یا بفروشند که نشان‌دهنده کلکسیون‌ها، محصولات، تجربیات یا حقوق رای انحصاری برای توسعه آینده یک محصول یا خدمات است تا تعامل مشتریان، طرفداران با برند یا سازمان را بیشتر کنند. - در آیتم‌های بازی:
NFTها را می‌توان برای ایجاد یک اکوسیستم بسیار متنوع از بازی‌های ویدیویی و دیجیتالی موجود استفاده کرد و حتی می‌توان از آن‌ها برای خرید و در بازارهای ثانویه مبادله کرد و در یک اکوسیستم بازی گسترده‌تر استفاده کرد. - کلکسیون‌های دیجیتال:
شرکت‌ها یا افرادی که دارای یک نام تجاری ثبت‌شده هستند، می‌توانند NFT هایی ایجاد کنند که بتوان در بازار آزاد به طرفداران یا مشتریان به عنوان کلکسیون عرضه کرد، مانند شرکت دیزنی که دارای برندهای بزرگی مانند جنگ ستارگان و مارول است. - اعتبارسنجی:
اعتبارنامه‌های هویتی مانند گواهینامه‌های رانندگی یا مدارک حرفه‌ای و طیف گسترده‌ای از گواهی‌های کلاودی آمازون (AWS) را می‌توان به عنوان NFT صادر کرد تا بار اثبات این اعتبارنامه‌ها کاهش یابد و ماهیت مخفی‌شده اعتبارنامه‌ها امروز از بین برود. - حق امتیاز:
NFTها می‌توانند مالکیت جزئی یا حق امتیاز را برای یک قطعه رسانه یا محتوا یا هنری بدست آورند.
چه چالش‌ها و خطراتی در پذیرش توکن‌های غیرمثلی وجود دارد؟
چالش‌ها و خطرات مختلفی وجود دارد که ممکن است بر پذیرش توکن‌های غیرمثلی تأثیر بگذارد، از جملهٔ آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پیچیدگی: تکنولوژی و ابزار که زیر بنای توکن‌های غیرمثلی و برنامه‌های غیرمتمرکز (dapp) هستند، علی‌رغم پذیرش فزاینده در بین استارت‌آپ‌ها و شرکت‌ها، هنوز نوپا هستند. بسیاری از پیچیدگی‌های مرتبط با ساخت راه‌حل‌های مرتبط با NFT هنوز با ابزارهای کیفی انتزاع نشده‌اند.
- رگولاتوری: با معرفی تکنولوژی‌های جدید و نوآورانه، به‌ویژه آن‌هایی که شامل دارایی‌های با ارزش بالا هستند، ملاحظات قانونی و رگولاتوری متمایز از جمله آگاهی از رویه‌های مشتری، مکانیسم‌های ضد پولشویی و انطباق با قوانین اوراق بهادار، اما نه محدود به آن به وجود می‌آیند.
- ابتکارات روزافزون: سرعت بالای تکنولوژی در اکوسیستم NFT و شبکه‌های بلاکچینی که بر روی آن‌ها منتشر می‌شوند، چالش‌هایی را برای کسانی که این فضا هستند، ایجاد می‌کند. چابکی و به‌روز بودن، در این عرصه بسیار مهم است.
- نگرانی‌های زیست محیطی: بحث‌ها در رابطه با تأثیراتی مصرف انرژی که شبکه‌های بلاکچین با استفاده از مکانیسم اثبات کار (PoW) بدست می‌آورد، همچنان ادامه دارد. از مهمترین تاثیراتی که بر محیط زیست وارد می‌شود می‌توان به تغییرات آب و هوا اشاره کرد. تولید محصولات متمرکز بر NFT هدف چنین انتقاداتی قرار گرفته‌است. در حال حاضر راه‌حل‌هایی مانند مکانیسم‌های کم مصرف انرژی و استفاده از شبکه‌های لایه ۲ برای بهبود این نگرانی‌های اجرا می‌شود. به عنوان مثال، شبکهٔ بلاکچین اتریوم ۲.۰ برای ایجاد مکانیسم اثبات سهام (PoS) کارآمدتر، راه‌اندازی‌شده و راه‌حل‌های لایه ۲ مانند پالیگان و ایموتیبل‌ایکس (ImmutableX) در حال حاضر به کاهش تاثیرات منفی بر محیط زیست تمرکز دارد.
منبع: aws.amazon.com
