بیت کوین اولین ارز دیجیتال در جهان، از زمان راهاندازی خود تاکنون سابقهٔ زیادی در ریزشهای ناگهانی و طولانی مدت داشته است. در این مقاله به برخی از مهمترین بازارهای نزولی و اقدامات لازم در این دوره اشاره میکنیم.
سقوط بازار سال ۲۰۱۲-۲۰۱۱
قیمت بیت کوین از تاریخ ۸ ژوئن ۲۰۱۱ تا ژانویه ۲۰۱۲ سقوط ۹۳ درصدی داشت یعنی از ۲۹ دلار به ۲.۱ دلار رسید. این ریزش بازار زمانی رخ داد که خیلی از ما حتی از وجود بیت کوین مطلع نبودیم. در حدود ده سال پیش، قیمت بیت کوین در صرافی محبوب امتی گاکس (Mt.Gox) به ۳۰ دلار رسیده بود؛ اما پس از آن قیمت بیت کوین به صورت پلکانی ریزش کرد و به ۲.۱۰ دلار رسید.
بیت کوین ۹۳ درصد ریزش داشت اما باید این موضوع را در نظر گرفت که از دیدگاه امروزی خرید بیت کوین به قیمت ۳۰ دلار، یک شانس فوق العاده است و هر کسی دوست دارد با این قیمت بیت کوین را خریداری کند. البته افراد کمی در آن زمان میتوانستند پیشبینی کنند که قیمت بیت کوین روزی به ۶۰ هزار دلار و بیشتر برسد.
به همین دلیل است که پس از ریزش اولیه، بیش از یک سال طول کشید تا قیمت این ارز دیجیتال بهبود یابد و به قلههای جدیدی، صعود کند. بیت کوین به معنی واقعی کلمه در طول یک دهه توانست مسیر تکامل را بپیماید، یعنی از زمانی که یک ارز اینترنتی و آزمایشی در دارکنت بود تاکنون توانسته به یک ارز ضد تورمی تبدیل شده و در آینده نیز به بخش مهمی در سیستم مالی جهانی تبدیل میشود.
سقوط بازار سال ۲۰۱۶-۲۰۱4
در ماه دسامبر سال ۲۰۱۳ تا ماه ژانویهٔ سال ۲۰۱۵، قیمت بیت کوین از ۱۱۳۵ دلار به ۱۷۵ دلار کاهش یافت. در این سالها از مهمترین علتهای ریزش بازار میتوان به تعطیل شدن سیلک رُود (Silk Road) و سقوط صرافی امتی گاکس اشاره کرد.
پس از این اتفاقها، برای بسیاری از کاربران بیت کوین تبدیل به یک ارز دیجیتال مرده و بیفایده شده بود. با ریزش ۸۵ درصدی بیت کوین از زمان اوج خود، بسیاری از افراد امیدی به بازگشت قیمت آن نداشتند. اما از سویی دیگر کسانی که سقوط و صعود بیت کوین را در سال ۲۰۱۱ دیده بودند، میدانستند که بیت کوین با قدرت بازخواهد گشت.
در این مدت سازندگان و توسعهدهندگان به ادامهٔ کار خود پرداختند و برخی از اساسیترین تکنولوژیها در زمان دومین سقوط بازار ارزهای دیجیتال، ساخته شد. برای مثال ترزور وان (Trezor One)، اولین کیف پول سخت افزاری در دنیا در سال ۲۰۱۴ عرضه شد، همچنین اوراق سفید (وایت پیپر) شبکهٔ لایتنینگ نیز در ژانویه سال ۲۰۱۶ منتشر شد.
بیت کوین تا سال ۲۰۱۷ توانست با قدرت به صحنه بازگردد و دوباره به اوج قیمتی پیشین خود دست یابد. پس از آن، این ارز دیجیتال دیگر سطح قیمتی زیر ۱۰۰۰ دلار را تجربه نکرد.
سقوط بازار در سالهای ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰
از دیگر سقوطهای بزرگ بیت کوین میتوان به ماه دسامبر ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۸ اشاره کرد. در این مدت قیمت بیت کوین از ۱۹۶۴۰ دلار به ۳۱۸۵ دلار سقوط کرد. این سقوط بازار، در بین طرفداران ارزهای دیجیتال به ” زمستان کریپتو” لقب گرفته است چرا که در ماه دسامبر (دی) سالهای ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ بیت کوین سطح قیمتی ۳ هزار دلار را تجربه کرد. این بازار نزولی به دلیل افزایش کاذب در بهار و تابستان سال ۲۰۱۹، به ۱۲۰۰ دلار رسید، اما تا اوایل سال ۲۰۲۰ به دلیل همهگیری و شیوع ویروس کوید-۱۹ به شدت کاهش یافت و به زیر ۴۰۰۰ دلار سقوط کرد.
در این دوره نیز همانند سری قبل بیت کوین توانست به قلههای صعود راه یابد و دیگر سطح قیمتی کمتر از ۲۰ هزار دلار را تجربه نکند. همچنین بسیاری از پروژههای ضروری اکوسیستمها، ترزور مدل تی (Trezor Model T) و شمیربکآپ (Shamir Backup)، سرور BTCPay، اکثر کیف پولها و ابزارهای شبکه لایتنینگ و بسیاری از و سرویسها و ابزارهای دیگر که امروزه استفاده میکنیم، در این دوره شروع به کار کردند.
آیا میتوانیم زمان سقوط بازار را تشخیص دهیم؟
با توجه به تعریفهای سنتی، بازار نزولی زمانی رخ میدهد که قیمتها ۲۰ درصد یا بیشتر از اوج خود ریزش داشته باشند و بدبینی و احساسات منفی بر سرمایهگذاران غالب گردد. با استناد به این تعریف میتوان گفت که بله، بیت کوین از زمان اوج خود کاهش چشمگیری داشته و در رابطه با مولفهٔ دوم نیز به طور کیفی میتوان گفت که سرمایهگذاران مانند گذشته، رغبتی به سرمایهگذاری در بیت کوین و ارزهای دیجیتال ندارند.
در صنعت ارزهای دیجیتال، معیارهایی برای سنجش احساسات غالب به کار میرود. اما ایراد چنین معیارهایی این است که آنها از دادههای موجود و لحظهای استفاده میکنند و نمیتوانند آمار دقیقتری از آنچه در شرف وقوع است، گزارش دهند.
برخی از تحلیلگران این عرصه سعی در پیش بینی روند بازار و پرایس اکشن بیت کوین در کوتاه مدت یا طولانی مدت با درنظر گرفتن پدیدهٔ هاوینگ (Halving) یا نصف شدن پاداش استخراج بیت کوین دارند که نرخ عرضهٔ این ارز دیجیتال را هر چهار سال یک بار کاهش میدهد.
از طرفی مسئله نصف شدن پاداش استخراج بیت کوین این است که از آنجایی که این چرخه چهار ساله میباشد، لذا تا کنون فقط دو دیتای کامل از آن دردسترس میباشد. در حال حاضر ما در دورهٔ سوم قرار داریم. بر اساس فرضیه بازار، حقایق قابل پیشبینی و شناخته شده مانند نصف شدن پاداش استخراج بیتکوین نمیتوانند تاثیر بالقوهای بر قیمتها بگذارند، عوامل غیرقابل مشاهده دیگری مانند شکست ارزهای فیات به عنوان یک ارز قابل اعتماد نیز وجود دارند. ذهن انسان به طور ذاتی دوست دارد الگوهایی را در نمودارها و نوسانات بیابد که البته نمودار نوسان و روند صعودی-نزولی بیت کوین در این زمینه بسیار فریبنده و غیرقابل اتکا است.
به اعتقاد بسیاری، نمودار قیمتی کل تاریخ بیت کوین بیشتر از بررسی چرخههای هاوینگ به کارمان میآید و راهنماییمان میکند. در واقع به جای بررسی کردن دو دورهٔ چهار سالهٔ نصف شدن پاداش استخراج بیت کوین، میتوان به شش نقطهٔ اوج قیمتی کل این ارز دیجیتال نگاه کرد و با توجه به آن میتوان دریافت زمانی که به یک قیمت پایین در روند نزولی رسیدیم، دیگر به برای بار دوم به آن باز نمیگردیم. این به این معنی است که در روند نزولی اخیر بیت کوین ما به سطح قیمتی ۲۰ هزار دلار باز نمیگردیم و حداقل قیمتی مورد انتظار فراتر از ۲۰ هزار دلار خواهد بود. اگر بیت کوین از این شیب نزولی خارج شود، در ریزشهای سهمگین آتی به زیر ۶۹ هزار دلار سقوط نمیکند.
در این زمان کسانی که بیت کوین را در این سطح قیمتی بازنده نخوانند، به آن وارد میشوند. در غیر این صورت افراد زمانی بیت کوین را قابل اعتماد برای سرمایهگذاری میدانند که این ارز دیجیتال رکورد ۶۹ هزار دلاری خود را شکست دهد. همانطور که نمیتوان زمان ریزش و شدت ریزش یک بهمن را به طور دقیق پیش بینی کرد، در رابطه با بیت کوین هم این گونه میباشد. بیت کوین ارز دیجیتالی است که هفت روز هفته به صورت شبانه روزی توسط تمام مردم دنیا معامله میشود و بازار ارزهای دیجیتال تحت تاثیر عوامل محلی و جهانی مانند سقوط لیره لبنان، ویروس کرونا و… قرار دارد. بنابراین دلایل بسیاری وجود دارد که مانع از صعود یا نزول این ارز دیجیتال شود.
قوانین حرکت در بازار نزولی
گاهی اوقات بهتر است ماهیت نزولی بازار را قبول کنید و به جای پیش بینی، برای حرکت در خلاف جهت آن آماده شوید. از جمله قوانین حائز اهمیت که بهتر است آن را در دورهٔ بازار نزولی رعایت کنید میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
انجام معاملات ممنوع
در این مدت تریدرهای تازهکار و نوپا به دنبال پیادهسازی استراتژی ” ارزان بخر، گران بفروش” هستند. اما آنها بهنوعی نهایتاً درگیر احساسات خود میشوند و کاملاً برعکس عمل میکنند. تجارت در این دوره یک بازی حاصل جمع صفر (حالتی که اگر مجموع سودهای شرکت کنندهها با هم جمع شود و مجموع زیانها از آن کم شود، حاصل برابر صفر خواهد بود) و اضطرابآور میباشد که اکثر مردم پول و سرمایه خود را در آن از دست میدهند. با توجه به مقالهای که وبسایت بیزنس اینسایدر (Business Insider) اخیراً منتشر کرده معمولا بین ۶۰ الی ۷۰ درصد تریدرهای پول خود را در زمان ریزش بازار از دست میدهند و فقط تریدرهای با تجربه هستند که از این معاملات میتوانند سربلند بیرون آیند.
از لورج (leverage) کردن استفاده نکنید
در کل میتوان گفت که دو نوع تریدر وجود دارد که از استفادهٔ لورج در معاملات ضرر کردهاند. دسته اول کسانی هستند که ماهیت از بین برنده یا لیکویید کنندهٔ آن را تجربه کرده و دیگر سمت آن نرفتهاند و دسته دوم کسانی که سادهلوحانه باور دارند که همه چیز تحت کنترل آنهاست و همچنان از آن استفاده میکنند. توجه کنید که معامله بیت کوین با استفاده از لورج ممکن است به راحتی شما را به خاک سیاه بنشاند.
کوینهای خود را در صرافی نگه ندارید
در طول یک بازار پرتلاطم و نزولی، میزان نقدینگی صرافیها در نهایت ته میکشد. این امر بارها در گذشته اثبات شده است و صرافیهایی مانند امتی گاکس، کوادریگا (Quadriga) و کریپتوپیا (Cryptopia) تنها نمونههایی از آن هستند. پس نه کلیدهای خصوصی ونه ارزهای دیجیتال خود را در صرافیها نگه ندارید.
پروژههای ارز دیجیتال گمنام را انتخاب نکنید
به تاریخچهٔ دادههای سایت کوینمارکتکپ مراجعه کنید و رتبهبندیهای قبل از نزول بازار را بررسی کنید. سپس ببینید چه تعداد از آن کوینها تاکنون در بین ۲۰ ارز دیجیتال برتر باقی ماندهاند. متوجه میشوید که ارزهای زیادی نتوانستند رتبهٔ خود را حفظ کنند. مسئلهٔ انتخاب آلتکوینها این است که تعداد آنها بسیار زیاد میباشد. بیتکوین یک پول جهانی مستقل است که سرمایهگذاران، رهبران سیاسی و مردم عادی در سراسر جهان با آن آشنا هستند. بنابراین میتوان گفت که بیت کوین قدرتمندترین ارز دیجیتالی میباشد که هر فردی را به خود جذب میکند.
دید خود را گستردهتر کنید
هم از نظر نمودارهای قیمت و هم از نظر اصول ساختاری، یک قدم به عقب برداشتن و وسیع کردن دامنهٔ دید خود میتواند بسیار سودمند واقع شود. بیت کوین ۱۳ سال است که مسیر خود را به طور مستمر پیموده و اهمیتی نمیدهد که بعضی اوقات پسرفت میکند، زیرا همچنان مسیر بهبود و ارتقای خود را ادامه میدهد. بیت کوین ثابت کرده است که شکننده نیست و در برابر نوسانات، حملات و ریزشها قدرتمندتر میشود.
مطالعه
آثار ارزشمندی همچون “عوامل صعودی برای بیت کوین” از ویجی بویاپاتی، “استاندارد بیت کوین” از سیفالدین آموس و کتاب “به تدریج و سپس ناگهانی” به نگارش پارکر لوییس در زمان ریزش بازار سال ۲۰۱۸-۲۰۲۲ نوشته شدهاند. مطالعهٔ این آثار به شما کمک میکند که تصمیم درستی اتخاد کنید.در نهایت توصیه میکنیم که روی اوج قیمتی بیت کوین و آلتکوینها تمرکز نکنید و به پایینترین سطح سالانه توجه داشته باشید.
تا میتوانید بیت کوین جمع کنید
وقتی طرز فکر و ذهنیت “ارز فیات” گونه را کنار بگذارید و به جای آن با چشم انداز تبدیل شدن بیت کوین به ذخیرهٔ ارزش جهانی جلو بروید، آن زمان است که در واقع بازارهای نزولی برای شما لذت بخش میشوند و میتوانید در این مواقع با آرامش بیت کوینهای بیشتری ذخیره کنید.
به بازارهای نزولی نگاه کنید، میتوانید ماهیت فراز و نشیبهای این بازار را درک کنید. بازار نزولی، فرصت تغییر زندگی را برای خیلی از افراد پیشنهاد میکند. قطعاً بیت کوین یکی از غیرمنتظرهترین پیشرفتها در جوامع انسانی بوده است. بدست آوردن بیت کوین در کف قیمتی میتواند فرصتی باشد تا افراد خود را از فقر نجات دهند.
هیچ چیز ترسناک یا غیرمنتظرهای در بازارهای نزولی وجود ندارد. این سقوطها بخشی از فرآیند کلی بیت کوین برای رسیدن به استاندارد مالی جهانی میباشد. بنابراین برای ریزش بعدی بازار آماده شوید و با آغوش باز از آن استقبال کنید.